در این یادداشت میخوانید:
آغاز حملات انصارالله به کشتی ها و بحران دریای سرخ
حملات انصارالله به کشتی ها در دریای سرخ، پس از شروع حملات اسرائیل به نوار غزه، به یکی از بحرانهای امنیتی مهم منطقه تبدیل شده است. این گروه یمنی با هدف ایجاد فشار و مختل کردن مسیرهای ترانزیت کالا به اسرائیل، اقدام به هدف قرار دادن کشتیهای تجاری در این مسیر حیاتی کرده است. بحران دریای سرخ در نتیجه این حملات، تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.
افزایش تعداد حملات انصارالله به کشتی ها در سالهای اخیر
بر اساس گزارشهای رسمی، در سال ۱۴۰۳، حملات انصارالله به کشتی ها بیش از ۳۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. این روند باعث شده ناامنی در دریای سرخ شدت یابد و حجم ترانزیت کالا به شدت کاهش پیدا کند. کاهش حدود ۱۵ درصدی حجم کالاهای عبوری، هزینههای حملونقل را بالا برده و تاثیر مستقیم بر بازارهای منطقهای و جهانی گذاشته است.
تعداد ترانزیت کالا در بابالمندب از زمان آغاز حملات حوثیها در اکتبر ۲۰۲۳ به شدت کاهش یافته بود و حجم کل آن ۶۰ درصد کاهش یافت. حجم روزانه ترانزیت کالاها در بابالمندب از حدود ۴ میلیون تن در اواخر ۲۰۲۳ به حدود ۱.۷ میلیون تن در اوایل ۲۰۲۴ کاهش یافته است.
تحلیل روند و ابعاد گسترش حملات انصارالله به کشتی ها
حملات انصارالله به کشتی ها در سالهای اخیر، از یک واکنش محدود به عملیات نظامی اسرائیل در غزه، به یک بحران امنیتی تمامعیار در دریای سرخ تبدیل شده است. این حملات که ابتدا با هدف اعمال فشار بر اسرائیل و ایجاد اختلال در مسیرهای حیاتی ترانزیت کالا آغاز شد، اکنون ابعادی فراتر از اهداف اولیه پیدا کرده و بر کل تجارت جهانی سایه انداخته است. دریای سرخ و تنگه باب المندب بهعنوان یکی از شریانهای اصلی تجارت دریایی، هرگونه اختلال در آن به سرعت آثار اقتصادی و امنیتی قابل توجهی در سطح منطقه و جهان ایجاد میکند.
تغییر الگوی حملات و افزایش دامنه اهداف
در ماههای ابتدایی، حملات انصارالله به کشتی ها عمدتاً بر ناوگان تجاری مرتبط با اسرائیل یا متحدان آن متمرکز بود. اما با گذشت زمان، دامنه این عملیات گسترش یافت و حتی کشتیهایی که به صورت غیرمستقیم با اسرائیل در ارتباط بودند، هدف قرار گرفتند. این تغییر الگو باعث شد سطح ریسک عبور از دریای سرخ برای همه خطوط کشتیرانی بالا برود و بیمهگران دریایی نرخهای خود را به شدت افزایش دهند.
تأثیر بحران دریای سرخ بر اقتصاد جهانی
بحران دریای سرخ که در پی حملات انصارالله شکل گرفته، نه تنها کشورهای منطقه بلکه اقتصاد جهانی را تحت فشار گذاشته است. کاهش امنیت عبور و مرور دریایی، شرکتها را مجبور به انتخاب مسیرهای جایگزین طولانیتر کرده که هزینه سوخت، زمان حملونقل و قیمت کالاها را افزایش میدهد. به عنوان مثال، تغییر مسیر از کانال سوئز به دور زدن دماغه امیدنیک میتواند زمان حملونقل را تا دو هفته افزایش دهد و میلیونها دلار هزینه اضافی برای هر سفر به همراه داشته باشد.
پیامدهای راهبردی و سیاسی
در واکنش به بحران امنیتی دریای سرخ و افزایش حملات انصار الله به کشتی ها، اتحادیه اروپا عملیات دریایی «آسپیدس» را راهاندازی کرد. هدف این عملیات، محافظت از کشتیهای تجاری و تضمین امنیت مسیرهای دریایی حیاتی است. محدودیتهای لجستیکی و قاطعیت یمن در برخورد با ورود هر نوع کشتی به اسرائیل مانع از ایجاد امنیت کامل در این منطقه برای کشتیهای تجاری اتحادیه اروپا و کشورهای غربی شده است.
آینده نامشخص بحران دریای سرخ
با توجه به روند فعلی، بحران دریای سرخ در کوتاهمدت فروکش نخواهد کرد. افزایش توان موشکی و پهپادی انصارالله، گسترش همکاریهای این گروه با سایر بازیگران منطقهای، و ادامه تنشهای ژئوپلیتیکی، همه نشان میدهند که تهدید علیه کشتیها در این مسیر حیاتی ادامه خواهد داشت. در چنین شرایطی توقف حملات حوثیها به کشتیهای ورودی به دریای سرخ تنها با توقف جنایات اسرائیل و اقدامات جامعه جهانی برای جلوگیری از ادامه نسل کشی در غزه برخورد قاطع با جنایات این رژیم در منطقه امکانپذیر است.