بررسی ادعای سخنگو؛ چند نفر از نخبگان به ایران بازگشته‌اند؟ | آمار نخبگان بازگشتی به ایران

میل به مهاجرت در دانشجویان ایرانی

آمار مهاجرت و اپلای در بین دانشجویان ایرانی را که نگاه کنیم متوجه محبوبیت ویزای دانشجویی و مهاجرت در بین دانشجویان می‌شویم. مهاجرت تحصیلی به تازگی یکی از راه‌های محبوب برای مهاجرت تبدیل شده که دانشجویان با اپلای تحصیلی اقدام به خروج از کشور و تقاضای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های به‌روز و پیشرفته خارجی می‌دهند. از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای مهاجرت‌ می‌توانیم به مهاجرت به کانادا، ایتالیا، آلمان و انگلستان اشاره کنیم.

آمار مهاجران ایرانی وارد شده به کشور ترکیه

 
 

 

 

ویزای تحصیلی چیست؟

ویزا در واقع نوعی مجوز برای حضور در هر کشوری است، ویزای تحصیلی نیز چنین مجوزی است که به فرد پذیرفته شده در دانشگاه این امکان را می‌دهد تا در جامعه مقصد بتواند اسکان، کار و درآمد داشته باشد. حداقل سن برای دریافت این ویزا چهار سالگی است، تا سنین کودکی می‌توان ویزای دانش‌آموزی دریافت کرد.

مدارک مورد نیاز برای اپلای و دریافت ویزای تحصیلی به ترتیب زیر است.

آمار دانشجوهای خارجی در ایران براساس مقطع تحصیلی

  • پاسپورت معتبر
  • پذیرش تحصیلی از دانشگاه یا کالج
  • گواهی تمکن مالی
  • اثبات دانشجو بودن در کشور مبدا
  • انگیزه نامه
  • گواهی پایان دوره سه سال متوسطه همراه با ترجمه رسمی آن
  • زندگی نامه
  • مدرک زبان معتبر
 
 

 

 

آیا در ۵ سال اخیر بیش از 2700 نخبه به کشور بازگشته‌اند؟

سخنگوی دولت در آخرین اظهارات خود گفت: «در ۵ سال گذشته کشور فقط بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ نخبه به کشور بازگشتند و موجی از بازگشت را داشتیم و در سال اول فعالیت دولت جدید این موج هم بیشتر شده است». به این پدیده مهاجرت معکوس گفته می‌شود. که در این مورد، مهاجرت معکوس نخبگان نام می‌گیرد.

آمار مهاجرت بازگشتی متخصصان ایرانی

نخبه کیست و تعریف نخبگی چیست؟

ابتدا باید به تعریف نخبه بپردازیم؛ نخبگان یکسری ویژگی‌های مشترک دارند مانند اینکه توانایی خود و حد آن را دقیقاً می‌دانند و برنامه‌ریزی دقیقی برای آن دارند، فرصت شناسی خوبی دارند و اجازه نمی‌دهند فرصت‌های زندگیشان از دست برود، توانایی مدیریت و خطرپذیری بالایی دارند، می‌دانند همیشه محدودیت‌هایی وجود دارند اما این را هم می‌دانند که راه‌هایی برای دور زدن محدودیت‌ها نیز وجود دارد، اراده قوی دارند و بر آنچه انجام می‌دهند تمرکز کامل دارند.

آمار دانشجویان ایرانی در کانادا

در قرن هفدهم واژه نخبه برای کالاهایی که کیفیت بالایی داشتند استفاده می‌شد و رفته رفته این واژه به بخشی از اعضای جامعه نیز گفته شد. طبق تعریف قدیمی نخبگی؛ نخبگان کسانی بودند که عضو بخش کوچکی از جامعه بودند که از نظر توانایی و قابلیت‌هایشان از بقیه افراد جامعه برتر بودند. بر اساس این تعریف یک پزشک خدمتگذار،  کارمندی که به اصول اخلاقی کارمندی پای بند بود، کارگری که اندیشه تشکیل سندیکا را می‌پروراند، کشاورزی که طرح‌های جدید کشت و آبیاری آموزش می‌داد، در دسته نخبگان قرار می‌گرفت.

آمار دانشجوفرستی ایران در جهان

طبق آخرین تعریف نخبگی که توسط بنیاد ملی نخبگان ایران ازائه شده است؛ مهم‌ترین شاخصه تعریف نخبگی اثرگذاری اجتماعی است. بنابراین اصولا کسانی نخبه محسوب می‌شوند که دارای اثرگذاری‌های وسیع اجتماعی هستند. از سال 1386 تاکنون نیز پایگاه اطلاعاتی بنیاد ملی نخبگان نزدیک به 50 هزار نفر دایره مخاطب دارد. طبق این تعریف « نخبه به فرد برجسته و کارآمدی گفته می‌شود که در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور در چارچوب ارزشهای اسلامی اثر گذاری بارزی داشته باشد و همچنین فعالیت‌های وی بر پایه هوش، خلاقیت، استعداد، انگیزه و توانمندی‌های ذاتی و اکتسابی از سوی دیگر، موجب سرعت بخشیدن به پیشرفت و اعتلای کشور شود.

آمار دانشجویان ایرانی در هند

استعداد برتر نیز مقدمه و زمینه‌ اساسی نخبگی است.(سند بنیاد ملی نخبگان، 1391) استعدادهای برتر امروز، نخبگان آینده کشور هستند؛ می‌توان نخبگی را فرآیند و زنجیره‌ای به هم پیوسته دانست که نقطه‌ آغاز آن، استعداد برجسته است.»

آمار دانشجویان بین الملل در جهان

شما می‌توانید به‌روز‌ترین «آمار جمعیت» را اینجا بخوانید

آمار دانشجویان مهاجر

نخبگان بازگشتی از کدام دانشگاه و دارای چه تخصصی هستند؟

رشته‌های محبوب متخصصان ایرانی خارج از کشور شامل مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی عمران، مهندسی شیمی، نانو فناوری، مدیریت و اقتصاد، فیزیک، علوم پایه، علوم مهندسی و منابع طبیعی، مهندسی پزشکی، علوم ریاضی، علوم زیستی، مهندسی نفت و مهندسی صنایع بوده است.

آمار جذب دانشجویان بین الملل در ایران

جدول درصد رشته‌های تحصیلی متخصصان ایرانی بازگشتی نیز به این ترتیب است:

رشته

درصد

مهندسی برق

9.36

مهندسی مکانیک

8.34

مهندسی کامپیوتر

8.17

مهندسی عمران

6.45

مهندسی شیمی

5.47

نانو فناوری

4.98

مدیریت و اقتصاد

4.24

فیزیک

4.14

علوم پایه، علوم مهندسی و منابع طبیعی

3.36

مهندسی پزشکی

3.15

علوم ریاضی

3.05

علوم زیستی

2.94

مهندسی نفت

2.87

مهندسی صنایع

2.73

مهندسی مواد

2.42

سایر رشته ها

28.32

طبق آمار اعلام شده از سوی معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری در سال 1400 توضیع بازگشت متخصصان ایرانی بر اساس رتبه دانشگاه‌های مبدا به شرح زیر است:

  • میزان بازگشت از 10 دانشگاه برتر دنیا: 5.8 درصد برابر با 121 نفر
  • میزان بازگشت از 50 دانشگاه برتر دنیا: 24.6 درصد
  • میزان بازگشت از 100 دانشگاه برتر دنیا: 45.3 درصد
  • میزان بازگشت از 200 دانشگاه برتر دنیا: 67.1 درصد
  • میزان بازگشت از 300 دانشگاه برتر دنیا: 82.5 درصد

آمار قدرت پاسپورت کشورها

 
 

 

 

بررسی ادعای سخنگو

طبق بررسی‌های آمارفکت از آمار آخرین سالنامه مهاجرتی؛ آمار بازگشت دانشجویان مهاجرت کرده و نخبگان به ایران بر این اساس است؛

  • تا پایان سال 1394 تعداد 96 نفر
  • در سال 1395 تعداد 514 نفر
  • در پایان سال 1396 تعداد 538 نفر
  • در سال 1397 تعداد 272 نفر
  • تا آخر سال 1398 تعداد 408 نفر
  • در سال 1399 تعداد 112 نفر
  • تا فروردین سال 1400 تعداد 47 نفر

برای مشاهده ویدیوی این بررسی کلیک کنید

نکات قابل توجه در این آمار، رشد جالب بازگشت‌ متخصصان به ایران در سال های 1395 و 1396 است که تفاوت واضحی با سال‌های دیگر دارند، نکته قابل توجه بعدی افت این آمار در سال 1399 است که میزان بازگشت متخصصان به ایران افت تقریبا 300 نفری داشته است. آمار موجود از بازگشت متخصصان ایرانی به وطن تا ابتدای فروردین سال 1400 در دسترس است و این آمار، بازگشت متخصصان به ایران را 47 نفر نشان می‌دهد. این آمار همچنان مربوط به دولت حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین جمهوری اسلامی ایران است.

آمار دانشجویان ایرانی خارج از کشور

چنانچه میزان بازگشت نخبگان به کشور در طی پنج سال اخیر یعنی از سال 1395 تا فروردین سال 1400 را جمع کنیم به عدد 1891 نفر می‌رسیم که تا 2700 نفر اعلامی از سوی سخنگوی دولت، تعداد 809 نفر تفاوت وجود دارد.

آمار دانشجویان خارجی در ایران

با توجه به این نکته که سید ابراهیم رئیسی در خرداد ماه سال 1400 به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شد و در تاریخ 12 مرداد ماه سال 1400 دولت خود را مستقر کرد، می‌توان گفت هنوز آمار بازگشت نخبگان به کشور در دولت وی منتشر نشده است و باید دید که از فروردین سال 1400 تا پایان اسفند ماه 1400 آیا تعداد نخبگان بازگشتی به وطن به عدد 809 نفر می‌رسد یا خیر؟

آمار ایرانیان بازگشتی به وطن

 
 

 

برای مشاهده نمودار «آمار بازگشت نخبگان به کشور» کلیک کنید.

مقاله “آیا واقعا نرخ مهاجرت ایرانیان دوبرابر شده است؟” را از دست ندهید.