جمعیت ایران
آمار جمعیت ایران یکی از مهم‌ترین آمارهایی است که می‌توان گفت هر ایرانی دوست دارد از آن باخبر باشد. طبق آخرین سرشماری که در سال 1395 انجام شد جمعیت ایران برابر با ۷۹،۹۲۶،۲۷۰ نفر اعلام شده است. طبق پیش بینی سازمان ملل متحد، جمعیت ایران در سال 2023 در حدود 87,920,346 نفر برآورد شده که 1.07 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد.
جمعیت ایران چقدر است؟
در پاسخ به این پرسش که جمعیت ایران چند نفر است باید گفت که جمعیت ایران 1402 حدوداً برابر با 88,915,440 نفر تخمین زده شده است. این در حالی است که جمعیت کنونی ایران از 88 میلیون نفر عبور کرده است. در ادامه این مقاله به بررسی دقیق جمعیت ایران می‌پردازیم. نمودار زیر آماری است که سازمان ملل متحد از جمعیت ایران منتشر کرده است.
برای دیدن آمار جمعیت به تفکیک رده سنی در ایران کلیک کنید.
آمار جمعیت استان‌های ایران
طبق آمار جمعیت کشور ایران؛ تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، کرج و تبریز بیشترین جمعیت ایرانیان را در خود جای داده‌اند. طبق آماری که آمارفکت از بانک جهانی به دست آورده؛ رشد جمعیت سالانه در ایران 1.4 ، میزان زاد و ولد 16.3 ، میزان مرگ و میر 5.3 درصد بوده است. طبق پیش بینی‌های انجام شده، جمعیت ایران در سال 2045 به بیش از 91.74 میلیون نفر خواهد رسید.
آمار جمعیت ایران 2024
بر اساس پیشبینی‌های انجام شده جمعیت ایران 2024 از مرز 88 میلیون نفر عبور کرده و به 89 میلیون نفر خواهد رسید. بر اساس این پیش بینی، جمعیت ایران 1403 حدوداً برابر با 89,385,290 نفر خواهد شد.
رشد جمعیت و عوامل آن
رشد جمعیت به معنی اضافه شدن جمعیت در یک کشور است که در طی فرایندی که آمار تولد نسبت به آمار مرگ و آمار ورود مهاجران به آمار خروج و مهاجرت بیشتر باشد، محقق می‌شود. اما رشد جمعیت در یک کشور به چه عواملی بستگی دارد؟ رشد جمعیت در یک کشور به عوامل متعددی بستگی دارد و می‌تواند به شدت متغیر باشد. در ادامه به برخی از عوامل مهمی که بر رشد جمعیت کشورها تأثیر می‌گذارند، اشاره می‌کنیم.
- نرخ تولد: نرخ تولد تاثیر بسزایی در رشد جمعیت دارد. اگر نرخ تولد بالا باشد، جمعیت به سرعت افزایش می‌یابد. اگر این نرخ کاهش یابد، رشد جمعیت نیز کاهش می‌یابد.
- نرخ مرگ و میر: نرخ مرگ و میر (تعداد افرادی که در هر هزار نفر جمعیت در سال می‌میرند) نیز بر رشد جمعیت تأثیر دارد. اگر این نرخ کم باشد، جمعیت به سرعت افزایش می‌یابد. اگر نرخ مرگ و میر بالاتر از نرخ تولد باشد، رشد جمعیت کاهش می‌یابد.
- مهاجرت: ورود و خروج افراد به و از کشور نیز بر رشد جمعیت تأثیر دارد. اگر کشور به عنوان مقصد مهاجران جذابیت داشته باشد و مهاجرت به طور فزاینده‌ای افراد جلب کند، جمعیت افزایش می‌یابد. در مقابل، اگر خروج افراد به کشورهای دیگر بیشتر باشد تا ورود افراد به کشور، رشد جمعیت کاهش می‌یابد.
- اقتصاد کشور: وضعیت اقتصادی کشور نیز بر رشد جمعیت تأثیر دارد. در کشورهای با اقتصاد پایین، نرخ تولد معمولاً بالاتر است ولی با توسعه اقتصادی و بهبود شرایط زندگی، نرخ تولد معمولاً کاهش می‌یابد.
- سیاست‌های جمعیتی: سیاست‌های دولت در زمینه جمعیت نیز تأثیر دارد. اقداماتی مانند آموزش خانواده، توزیع رایگان یا ارزان‌تر وسایل ضد پیش‌گیری از بارداری، ترتیبات تشویقی برای تولد کودکان و … می‌توانند رشد جمعیت را تحت تأثیر قرار دهند.
- عوامل فرهنگی و اجتماعی: عوامل فرهنگی مانند نگرش به تولد بچه‌ها، نقش زنان در جامعه، تعداد ازدواج‌ها، و میزان مهاجرت داخلی نیز بر رشد جمعیت تأثیر دارند.
باید توجه داشت که رشد جمعیت کشورها می‌تواند یک چالش یا فرصت باشد و تأثیر متغیرهای مختلف را تجربه کند. در هر صورت، مدیریت مناسب جمعیت و برنامه‌ریزی خانواده توسط دولت‌ها می‌تواند به مدیریت بهتر این رشد کمک کند و به تعادل جمعیتی کشور کمک کند.
آمار جمعیت جوانان در ایران از سال ۱۹۵۰ تا ۲۱۰۰
ارتباط ازدواج و رشد جمعیت چیست
رشد جمعیت و ازدواج با یکدیگر ارتباط چندگانه‌ای دارند. ازدواج به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر رشد جمعیت عمل می‌کند و در عین حال رشد جمعیت نیز بر ازدواج تأثیر می‌گذارد. ازدواج معمولاً به تولد بچه‌ها منجر می‌شود. زوجین که ازدواج می‌کنند، توانایی دارند که فرزندان داشته باشند. این تولد بچه‌ها به افزایش جمعیت منجر می‌شود. اگر نرخ ازدواج و نرخ تولد کودکان بالا باشد، رشد جمعیت به سرعت افزایش می‌یابد.
“آمار لحظه‌ای جنگ اسرائیل و فلسطین را در این مقاله بخوانید.”
نرخ ازدواج و الگوی سنگینی جمعیتی نیز تأثیرگذار است. اگر بیشتر از جمعیت به سن ازدواج برسند، نرخ تولد کودکان بالاتر خواهد بود و جمعیت نیز افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، سنگینی جمعیتی که به سمت جمعیت جوانتر حرکت کند، معمولاً باعث افزایش رشد جمعیت می‌شود.
فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی نیز بر ازدواج تأثیر می‌گذارد. در کشورهای با امکانات بهتر اقتصادی و اجتماعی، زوجین ممکن است ترغیب به ازدواج و تشکیل خانواده داشته باشند. از طرف دیگر، در کشورهای با فقر اقتصادی و نداشتن فرصت‌های کاری مناسب، افراد ممکن است تاخیر در ازدواج کنند یا تصمیم به تشکیل خانواده نگیرند.
برای مشاهده جمعیت ایران در سال‌های آینده روی واژه “پیش‌بینی جمعیت ایران” کلیک کنید.
سیاست‌های دولتی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند. سیاست‌هایی که ازدواج را تشویق یا محدود کنند می‌توانند تأثیر مستقیمی بر رشد جمعیت داشته باشند. به عنوان مثال، سیاست‌های ترویجی برای تأمین مسکن، تسهیلات برای ازدواج جوانان، یا سیاست‌های پایداری جمعیت می‌توانند تأثیرگذار باشند.
بنابراین، رشد جمعیت و ازدواج دو عامل متقابل هستند که تأثیر متقابلی بر یکدیگر دارند و متغیرهای مختلفی می‌توانند این ارتباط را تحت تأثیر قرار دهند. این ارتباطات در سیاق‌های مختلف بسته به عوامل مختلفی می‌توانند تغییر کنند.
نقطه مقابل ازدواج؛ عدم ازدواج
چه عواملی باعث عدم تمایل افراد به ازدواج و فرزندآوری می‌شود؟ عدم تمایل افراد به ازدواج و فرزندآوری می‌تواند به دلیل عوامل متعددی اتفاق بیافتد. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌شود.
- شرایط اقتصادی و مالی: برخی افراد به دلیل شرایط اقتصادی نامطلوب، نداشتن شغل پایدار یا نگرانی از ناتوانی در تأمین نیازهای مالی خانواده، تردید در مورد ازدواج و فرزندآوری دارند.
- تحصیلات و اعتقادات شخصی: تمایل به تحصیلات بالا و یا نظرها و دیدگاه‌های شخصی ممکن است باعث تأخیر در تصمیم‌گیری برای ازدواج و فرزندآوری شود. افراد ممکن است، تحقق اهداف تحصیلی یا شغلی خود را در اولویت قرار دهند.
- فشارهای اجتماعی و خانوادگی: برخی افراد ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی یا خانوادگی (مثلاً توقعات والدین یا جامعه برای ازدواج و فرزندآوری) به تصمیم‌گیری دیرتری برسند یا اصلاً تصمیم نگیرند.
- ترجیح به زندگی مستقل: برخی افراد ترجیح می‌دهند تا به عنوان فرد مستقل و بدون تعهدات خانوادگی زندگی کنند و این می‌تواند باعث عدم تمایل به ازدواج و فرزندآوری شود.
- شیوه زندگی و تغییرات اجتماعی: در جوامعی که نقش زنان در بازار کار و جامعه تغییر کرده است، زنان ممکن است به تأخیر ازدواج یا انتخاب عدم ازدواج تمایل داشته باشند.
- ترس از مسئولیت‌پذیری: ترس از مسئولیت‌پذیری نسبت به تربیت و نگهداری از کودکان ممکن است باعث تردید در مورد فرزندآوری شود.
- نبود اسکان و جابجایی‌ها: افرادی که به دلایل شغلی یا تحصیلی مجبور به جابجایی‌های مکرر هستند، ممکن است تصمیم به ازدواج و فرزندآوری را به تأخیر بیاندازند.
- ترس از تغییرات زندگی: ازدواج و فرزندآوری تغییرات زیادی در زندگی افراد به همراه دارند که برخی افراد ممکن است ترس و نگرانی از این تغییرات را داشته باشند.
آمار افراد ساکن در مناطق شهری در ایران
این عوامل تنها نمونه‌ای از مسائلی هستند که می‌توانند باعث عدم تمایل افراد به ازدواج و فرزندآوری شوند. هر فرد دارای شرایط و نگرش‌های منحصر به فردی است و ترکیب مختلفی از این عوامل می‌تواند تصمیم‌گیری‌های او را تحت تأثیر قرار دهد.
وضعیت ایران در این ازدواج و فرزندآوری چگونه است؟
وضعیت ازدواج و فرزندآوری در ایران، مثل بسیاری از کشورها، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. نرخ تولد (نسبت تعداد کودکان متولد شده به تعداد جمعیت کل در سال) در ایران در سال‌های اخیر کاهش یافته است. این کاهش نسبت به دهه‌های گذشته به دلیل تغییر در الگوهای ازدواج و فرزندآوری، افزایش سنگینی جمعیت و تأثیر سیاست‌های دولتی اتفاق افتاده است.
برخی افراد در ایران به دلیل تأخیر در ازدواج به سبب مشکلات اقتصادی یا ترجیح به تحصیلات و شغفت‌های شغلی، تصمیم به ازدواج دیرتری می‌گیرند. شرایط اقتصادی در ایران نیز بر تصمیمات ازدواج و فرزندآوری تأثیر می‌گذارد. تورم و ناپایداری اقتصادی ممکن است باعث تردید در مورد ازدواج و فرزندآوری شود.
نگرش‌ها به ازدواج و فرزندآوری در جامعه ایران نیز تغییر کرده است. برخی از جوانان ترجیح می‌دهند تا تاخیر در ازدواج داشته باشند یا در مورد فرزندآوری تردید داشته باشند.
جدول آمار جمعیت ایران
آمار جمعیت ایران 2023 همانطور که گفته شد در حدود 87.9 میلیون نفر تخمین زده شده است. اما جدول‌های آماری زیر، اطلاعات دقیقی از آمار جمعیت ایران است که در سال 1395 توسط آمارگیری نفوس و مسکن به دست آمده است.
| سال | جمعیت کل ایران |
| 1335 | ۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴ |
| 1345 | ۲۵٬۷۸۸٬۷۲۲ |
| 1355 | ۳۳٬۷۰۸٬۷۴۴ |
| 1365 | ۴۹٬۴۴۵٬۰۱۰ |
| 1370 | ۵۵٬۸۳۷٬۱۶۳ |
| 1375 | ۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸ |
| 1385 | ۷۰٬۴۷۲٬۸۴۶ |
| 1390 | ۷۵٬۱۴۹٬۶۶۹ |
| 1395 | ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ |
| 1396 | 84505076 |
| 1397 | 85617562 |
| 1398 | 86564202 |
| 1399 | 87290193 |
| 1400 | 88550570 |
| 1401 | 89172767 |
نمودار آمار جمعیت ایران را اینجا ببینید.
طبق این آمار هر 5 سال یک بار آمارگیری از مردم ایران انجام شده ایت که در سال 1400 به دلایلی مانند همه‌گیری ویروس کرونا آمارگیری لغو شد.
آمار ولادت و وفات در ایران
وضعیت سالانه تولد و وفات در ایران به شرح جدول زیر است.
| سال | ولادت | وفات |
| ۱۳۸۰ | ۱٬۱۱۰٬۸۳۶ | ۴۲۱٬۵۲۵ |
| ۱۳۸۱ | ۱٬۱۲۲٬۱۰۴ | ۳۳۷٬۲۳۷ |
| ۱۳۸۲ | ۱٬۱۷۱٬۵۷۳ | ۳۶۸٬۵۱۸ |
| ۱۳۸۳ | ۱٬۱۵۴٬۳۶۸ | ۳۵۵٬۲۱۳ |
| ۱۳۸۴ | ۱٬۲۳۹٬۴۰۸ | ۳۶۳٬۷۲۳ |
| ۱۳۸۵ | ۱٬۲۵۳٬۹۱۲ | ۴۰۸٬۵۶۶ |
| ۱۳۸۶ | ۱٬۲۸۶٬۷۱۶ | ۴۱۲٬۷۳۶ |
| ۱۳۸۷ | ۱٬۳۰۰٬۱۶۶ | ۴۱۷٬۷۹۸ |
| ۱۳۸۸ | ۱٬۳۴۸٬۵۸۶ | ۳۹۳٬۵۱۴ |
| ۱۳۸۹ | ۱٬۳۶۴٬۵۲۳ | ۴۴۰٬۵۳۸ |
| ۱۳۹۰ | ۱٬۳۸۲٬۲۲۹ | ۴۲۲٬۱۳۳ |
| ۱۳۹۱ | ۱٬۴۲۱٬۶۸۹ | ۳۶۷٬۵۳۹ |
| ۱۳۹۲ | ۱٬۴۷۱٬۷۵۸ | ۳۶۱٬۲۲۷ |
| ۱۳۹۳ | ۱٬۵۳۴٬۳۱۱ | ۴۳۶٬۸۴۰ |
| ۱۳۹۴ | ۱٬۵۷۰٬۱۸۳ | ۳۶۶٬۶۸۴ |
| ۱۳۹۵ | ۱٬۵۲۸٬۰۰۳ | ۳۶۹٬۱۵۲ |
| ۱۳۹۶ | ۱٬۴۸۷٬۸۶۱ | ۳۷۶٬۳۱۳ |
| ۱۳۹۷ | ۱٬۳۶۶٬۴۹۱ | ۳۷۷٬۰۲۴ |
| ۱۳۹۸ | ۱٬۱۹۶٬۱۳۵ | ۳۹۵٬۳۹۲ |
| ۱۳۹۹ | ۱٬۱۱۳٬۹۶۴ | ۵۰۷٬۵۱۱ |
| ۱۴۰۰ | ۱٬۱۰۶٬۰۷۲ | ۵۳۶٬۱۰۹ |
| فروردین تا آذر ۱۴۰۱ | ۸۱۰٬۸۷۷ | ۳۱۳٬۸۵۶ |
از دهه 80 شمسی به بعد خوشبختانه نرخ تولد از نرخ وفات در ایران بیشتر بوده است. اما طبق آمار، وضعیت جمعیت ایران در سال‌های اخیر رو به کهنسالی می‌رود و از جوانی جمعیت ایران کاسته می‌شود.
رکورد زاد و ولد در دهه 60
طبق برآوردهای جمعیتی که در سال 1400 صورت گرفته است بین 22 تا 24 میلیون نفر از جمعیت ایران متولدین دهه 60 هستند. این میزان حدود 28 درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود. به عبارت دیگر از هر 4 ایرانی 1 نفر در دهه 60 متولد شده است.
آمارهایی که از نرخ موالید در کشور وجود دارد نشان می‌دهد بالاترین نرخ موالید در کشور در دوران بعد از انقلاب در دهه 60 به ثبت رسیده است. به طوری که در سال 1360 تعداد زاد و ولد در کشور به صورت چشمگیری رشد داشته و به 2.4 میلیون رسیده است.
طبق آمارهای موجود، به دلیل وجود سیاست‌های کاهش جمعیت در کشور که از دهه 40 تا ابتدای انقلاب پیگیری می‌شد، رشد جمعیت کشور روندی کاهشی پیدا کرد. اما پس از انقلاب و در دهه 60 رشد جمعیت کشور به 4 درصد رسید.
عوامل اصلی رشد جمعیت در دهه 60
- سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت: در دهه 60 ، بخش قابل توجهی از جمعیت کشور در گیر و دار جنگ ایران و عراق، کالهش یافت. در این میان دولت با ارائه تسهیلاتی از جمله: وام ازدواج و کمک هزینه فرزندآوری خانوارهای کشور را به فرزندآوری تشویق کرد که همین موضوع موجب افزایش ناگهانی جمعیت کشور در دهه 60 شد.
- جوانی جمعیت: در دهه 60 سهم جمعیت جوان در کشور به میزان قابل توجهی بالا بود که این امر به معنای افزایش جمعیت زنانی که در سن باروری بودند نیز هست.
- بهبود شرایط درمانی: پیشرفت‌های پزشکی و افزایش امید به زندگی، منجر به کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان در دهه 60 شد و به نوبه خود، بر افزایش موالید اثر گذاشت.
پیامدهای رشد انفجاری جمعیت در دهه 60
- افزایش تقاضا برای خدمات: رشد سریع جمعیت در دهه 60، میزانتقاضا برای خدمات آموزشی، بهداشتی، رفاهی و زیربنایی را به طور چشمگیری افزایش داد. این امر فشار زیادی را بر سیستم‌های دولتی وارد کرد و در بسیاری از موارد، منجر به کمبود و نارسایی در ارائه خدمات شد.
- مشکلات اقتصادی: رشد انفجاری جمعیت در دهه 60 همراه با چالش‌های اقتصادی ناشی از جنگ تحمیلی، منجر به افزایش بیکاری، تورم و نابرابری اقتصادی شد.
- مسائل اجتماعی: تراکم جمعیت، کمبود مسکن و فرصت‌های شغلی، منجر به افزایش جرم و جنایت، طلاق و دیگر آسیب‌های اجتماعی شد.
- مهاجرت: بخشی از جمعیت به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی، به خارج از کشور مهاجرت کردند.
جمعیت زیاد یک کشور می‌تواند به نحوه‌های مختلفی به توسعه و رشد اقتصادی آن کمک کند. در زیر، مزایایی که ممکن است با جمعیت زیاد همراه باشد، آورده شده است:
- نیروی کار فراوان: جمعیت بالا به افزایش نیروی کار در کشور منجر می‌شود که می‌تواند به رشد اقتصادی و توسعه صنعتی کمک کند. نیروی کار فراوان می‌تواند انگیزه برای سرمایه‌گذاری و ایجاد کسب و کارهای جدید فراهم کند.
- بازارهای بزرگ: جمعیت بالا به وجود بازارهای بزرگ و پتانسیل برای فروش محصولات و خدمات داخلی منجر می‌شود. این امر می‌تواند کسب و کارهای داخلی را تشویق کرده و صادرات را افزایش دهد.
- تنوع فرهنگی: جمعیت زیاد به تنوع فرهنگی و زبانی در کشور منتج می‌شود. این تنوع ممکن است باعث تبادل فرهنگی، ایده‌ها و ابتکارات شود که به نوآوری و پیشرفت می‌انجامد.
- قابلیت پیشرفت در علوم و فناوری: جمعیت بالا می‌تواند منجر به افزایش تعداد افرادی با تحصیلات علی و فنی شود، که می‌توانند در زمینه‌های علمی و فناوری فعالیت کنند و به پیشرفت علمی کشور کمک کنند.
- تولید و مصرف داخلی: با افزایش جمعیت، تولید داخلی کالاها و خدمات نیز افزایش می‌یابد. این می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات و تقویت اقتصاد داخلی منجر شود.
- قدرت نظامی: جمعیت بالا ممکن است به یک کشور قدرت نظامی بیشتری بخشیده و او را در مقابل چالش‌های امنیتی محافل بین‌المللی تقویت کند.
هرچند که جمعیت زیاد می‌تواند به توسعه کمک کند، اما مدیریت مناسب جمعیت و تعامل آن با عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیطی نیز بسیار حائز اهمیت است. افزایش جمعیت بدون مدیریت صحیح ممکن است با چالش‌ها و مشکلاتی همراه شود.
