آمار تعداد مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان قم به تفکیک محل سکونت قبلی (سال 1395) که از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 به دست آمده است، نشان‌دهنده ابعاد گوناگون مهاجرت به این استان مذهبی و فرهنگی است. این آمار به ما کمک می‌کند تا الگوهای جابجایی جمعیت و عوامل مؤثر بر آن را در یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و مذهبی کشور بهتر درک کنیم.
آمار امروز را در آمارفکت بخوانید.
طبق آخرین آماری که آمارفکت از سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آورده است؛ آمار تعداد مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان قم به تفکیک محل سکونت قبلی (سال 1395) نشان می‌دهد که بیشترین مهاجرت به نقاط شهری این استان، از سایر نقاط شهری کشور بوده است. این داده‌ها تصویر روشنی از دینامیک مهاجرت به قم ارائه می‌دهند.
بررسی مهاجرت به نقاط شهری قم بر اساس محل اقامت قبلی
استان قم به دلیل جایگاه ویژه مذهبی، علمی و اقتصادی خود همواره میزبان مهاجران زیادی از داخل و خارج کشور بوده است. در این تحلیل، داده‌های مربوط به مهاجران واردشده به نقاط شهری استان قم را در چهار دسته اصلی بررسی می‌کنیم: مهاجران از شهرها، مهاجران از روستاها، مهاجران از خارج از کشور و موارد اظهارنشده.
مهاجران از شهرها
بر اساس آمار، تعداد مهاجرانی که محل اقامت قبلی آن‌ها شهر دیگری در کشور بوده، به عدد چشمگیر 59200 نفر می‌رسد. این گروه بیشترین سهم را در میان مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان قم به خود اختصاص داده‌اند. این آمار نشان‌دهنده جاذبه‌های شهری قم برای ساکنان سایر شهرهای ایران است.
عوامل متعددی مانند فرصت‌های شغلی، امکانات آموزشی گسترده به ویژه حوزه‌های علمیه، خدمات بهداشتی و درمانی، و زیرساخت‌های شهری می‌توانند دلیل اصلی این حجم از مهاجرت درون‌کشوری و درون‌شهری به قم باشند. وجود مراکز آموزش عالی و حوزوی معتبر، قم را به مقصدی محبوب برای دانشجویان و طلاب از سراسر کشور تبدیل کرده است. این مهاجرت‌ها عمدتاً با هدف ارتقاء سطح زندگی و دسترسی به امکانات بهتر صورت می‌گیرد.
مهاجران از آبادی‌ها (روستاها)
تعداد مهاجرانی که محل اقامت قبلی آن‌ها آبادی (روستا) بوده است، 7469 نفر گزارش شده است. این گروه، پس از مهاجران شهری، دومین سهم را در آمار تعداد مهاجران واردشده به نقاط شهری استان قم دارد. مهاجرت از روستا به شهر یک پدیده رایج در بسیاری از مناطق کشور است که دلایل عمده آن شامل کمبود امکانات رفاهی، آموزشی، بهداشتی و فرصت‌های شغلی در مناطق روستایی است. نقاط شهری قم با ارائه این امکانات و فرصت‌ها، جاذبه‌ای برای جمعیت روستایی اطراف و حتی استان‌های همجوار محسوب می‌شود. این نوع مهاجرت می‌تواند منجر به تغییر در بافت جمعیتی و اقتصادی نقاط شهری قم شود و نیاز به برنامه‌ریزی برای جذب و ساماندهی این جمعیت جدید را ایجاد کند.
مهاجران از خارج از کشور
استان قم همچنین میزبان 6340 نفر مهاجر از خارج از کشور بوده است. این آمار نشان‌دهنده نقش بین‌المللی قم به عنوان یک مرکز مذهبی و علمی شیعی است. دلایل این نوع مهاجرت می‌تواند شامل تحصیل در حوزه‌های علمیه، مسائل مذهبی، پیوستن به خانواده و یا حتی پناهندگی باشد. مهاجران بین‌المللی، تنوع فرهنگی و اجتماعی خاصی را به جامعه شهری قم می‌بخشند. این گروه از مهاجران معمولاً نیازهای فرهنگی و اجتماعی متفاوتی دارند و درک و تحلیل این نیازها برای برنامه‌ریزی‌های شهری و اجتماعی بسیار حائز اهمیت است. این داده‌ها نقش قم را در جغرافیای مذهبی و فرهنگی جهان برجسته می‌کند.
اظهارنشده
در نهایت، تعداد 252 نفر از مهاجران، محل اقامت قبلی خود را اظهار نکرده‌اند. این گروه کوچک‌ترین سهم را در میان مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان قم به خود اختصاص می‌دهد. دلایل عدم اظهار ممکن است متنوع باشد؛ از جمله فراموشی، تمایل نداشتن به افشای اطلاعات شخصی، یا پیچیدگی در سابقه مهاجرتی افراد. هرچند این عدد در مقایسه با سایر دسته‌ها ناچیز است، اما می‌تواند بخشی از جمعیت را نشان دهد که الگوهای مهاجرتی آن‌ها به سادگی قابل شناسایی نیست.
بینش و جمع‌بندی
بررسی آمار تعداد مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان قم به تفکیک محل سکونت قبلی (سال 1395) حاکی از آن است که نقاط شهری استان قم، بیش از هر چیز، مقصد مهاجرت درون‌کشوری و به خصوص مهاجرت از سایر مناطق شهری بوده است. این امر بر اهمیت قم به عنوان یک قطب جمعیتی، مذهبی و علمی در سطح ملی تأکید می‌کند. جریان مهاجرت از روستاها به شهرها نیز نشان‌دهنده روند عمومی شهرنشینی و نیاز به امکانات بیشتر است.
علاوه بر این، وجود تعداد قابل توجهی مهاجر از خارج از کشور، ماهیت بین‌المللی شهر قم را به عنوان یک مرکز مذهبی و علمی نشان می‌دهد. درک این الگوهای مهاجرتی برای برنامه‌ریزی‌های آتی شهری، اقتصادی و اجتماعی در استان قم ضروری است تا بتوان از پتانسیل‌های این جمعیت جدید به بهترین نحو بهره‌برداری کرد و چالش‌های احتمالی را مدیریت نمود. این داده‌ها پایه و اساس مهمی برای تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شواهد در استان قم فراهم می‌آورد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه‌ی جمعیت شناسی کلیک کنید.
آمارهای مرتبط:
آمار تعداد مهاجران واردشده طی 5 سال گذشته به نقاط شهری استان فارس به تفکیک محل سکونت قبلی (سال 1395)
برای مطالعه مقاله نخبگان بازگشتی به ایران کلیک کنید