آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد که در آمارگیری سال 1395 در سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آمده است نشان می‌دهد، بیشترین میزان توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1395 بوده است.
آخرین آمار را در آمارفکت بخوانید.
طبق آخرین آماری که آمارفکت از سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آورده است؛ آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد نشان می‌دهد که بیشترین میزان توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1395 بوده است. در این سال نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد 0.67 درصد از جمعیت ایران را تشکیل داده است.
توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد | تحلیل سهم از جمعیت شهری کشور (۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵)
توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد طی سه دهه‌ی اخیر، روندی پیوسته و صعودی را تجربه کرده است. بر اساس آمارهای رسمی، سهم این استان از جمعیت شهری کشور از ۰.۴۱ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۰.۶۷ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. این رشد در ظاهر اندک به نظر می‌رسد، اما با توجه به وسعت محدود، جمعیت کم‌تراکم و بافت کوهستانی استان، بسیار قابل‌توجه و معنادار است.
وضعیت استان در سال ۱۳۶۵
در سال ۱۳۶۵، استان کهگیلویه و بویراحمد تنها ۰.۴۱ درصد از جمعیت شهری کشور را در خود جای داده بود. در این مقطع زمانی، این استان هنوز به‌عنوان یکی از محروم‌ترین مناطق ایران شناخته می‌شد. دسترسی سخت به نقاط کوهستانی، نبود زیرساخت‌های ارتباطی و خدماتی و نرخ بالای بی‌سوادی، از ویژگی‌های جمعیتی آن زمان بودند.
در آن زمان، یاسوج به‌عنوان مرکز استان و شهرهایی مانند دوگنبدان (گچساران) و دهدشت، هسته‌های اصلی جمعیت شهری را تشکیل می‌دادند. بیشتر جمعیت استان به‌صورت روستایی و عشایری زندگی می‌کردند و نرخ شهرنشینی بسیار پایین بود.
رشد شهرنشینی در دهه ۷۰
در سال ۱۳۷۵، سهم استان از جمعیت شهری کشور به ۰.۵۸ درصد رسید. این افزایش چشم‌گیر نسبت به دهه گذشته، نشان‌دهنده روند سریع شهرنشینی در استان است. در این دوره، طرح‌های عمرانی دولت برای توسعه مناطق محروم و ایجاد زیرساخت‌هایی مانند جاده، برق‌رسانی، آبرسانی و ساخت مدارس و بیمارستان‌ها نقش کلیدی در جذب جمعیت به شهرها داشتند.
مهاجرت درون‌استانی از روستاها به شهرها، ارتقای برخی مناطق روستایی به شهر و توسعه مراکز خدماتی در یاسوج، دوگنبدان و دهدشت از عوامل مؤثر در این رشد بودند. همچنین، با تأسیس دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در استان، جمعیت جوان بیشتری در شهرها ماندگار شدند.
تقویت زیرساخت‌ها و افزایش سهم در دهه ۸۰
در سرشماری سال ۱۳۸۵، سهم استان از جمعیت شهری کشور به ۰.۶۳ درصد رسید. این رشد در حالی اتفاق افتاد که جمعیت کلی کشور با شتاب بیشتری در حال افزایش بود، اما کهگیلویه و بویراحمد توانست رشد خود را حفظ کند و حتی سهم خود را افزایش دهد.
توسعه مناطق شهری جدید، افزایش میزان اشتغال در پروژه‌های عمرانی، حضور مؤثر نهادهای دولتی در استان، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شهری مانند آب، فاضلاب، گازرسانی و مسکن، از عوامل مؤثر بر این روند بودند.
روند پایدار رشد در دهه ۱۳۹۰
در سال ۱۳۹۰، سهم جمعیت شهری استان از کل کشور به ۰.۶۵ درصد و در سال ۱۳۹۵ به ۰.۶۷ درصد رسید. این روند نشان‌دهنده ثبات در فرآیند شهرنشینی و حفظ جایگاه استان در ساختار جمعیتی کشور است.
یاسوج به‌عنوان مرکز استان، رشد سریعی را تجربه کرد. ساخت و ساز گسترده، افزایش جمعیت دانشجویی، مهاجرت خانوارها از نقاط روستایی و حتی برخی شهرهای دیگر کشور به یاسوج، باعث شد این شهر از نظر جمعیتی و اقتصادی تقویت شود.
در همین حال، شهرهایی مانند دوگنبدان، دهدشت و باشت نیز با توسعه خدمات درمانی، آموزشی و عمرانی توانستند جمعیت بیشتری را جذب کرده و از مهاجرت به مرکز استان یا دیگر استان‌ها بکاهند.
نقش شهر یاسوج در تمرکز جمعیتی
شهر یاسوج به‌عنوان مرکز اداری، خدماتی، فرهنگی و دانشگاهی استان، سهم عمده‌ای از جمعیت شهری استان را در خود جای داده است. با این حال، تمرکز بیش از حد جمعیت در این شهر می‌تواند چالش‌هایی مانند ترافیک، فشار بر زیرساخت‌ها، آلودگی و افزایش قیمت زمین و مسکن را به دنبال داشته باشد.
برای توزیع متوازن‌تر جمعیت، باید سایر شهرهای استان نیز به قطب‌های جمعیتی و خدماتی تبدیل شوند تا از تمرکز جمعیت در مرکز استان کاسته شود.
چالش‌های توسعه جمعیتی استان
با وجود روند رشد مثبت، توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد با چالش‌هایی نیز مواجه است:
- محدودیت جغرافیایی: بافت کوهستانی استان، توسعه فیزیکی شهرها را با مشکل مواجه می‌کند.
- کمبود زیرساخت‌های صنعتی: عدم وجود صنایع مادر باعث محدودیت فرصت‌های شغلی در مناطق شهری شده است.
- مهاجرت نخبگان: بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده به‌دلیل نبود فرصت شغلی به سایر استان‌ها مهاجرت می‌کنند.
- تمرکز جمعیت در مرکز استان: باعث کاهش توجه به شهرهای دیگر و افزایش نابرابری توسعه‌ای می‌شود.
فرصت‌های توسعه برای آینده استان
استان کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت‌های متعددی برای رشد متوازن جمعیتی دارد:
- گردشگری طبیعی و فرهنگی: جاذبه‌هایی مانند آبشار یاسوج، دنا، تنگ تامرادی و مناطق عشایری می‌توانند موجب رونق گردشگری و رشد خدمات شهری شوند.
- کشاورزی و دامپروری: استفاده بهینه از زمین‌های حاصلخیز و منابع آبی برای تولید محصولات کشاورزی با ارزش افزوده بالا
- منابع انسانی جوان: جمعیت جوان استان یک مزیت رقابتی است که می‌تواند با آموزش و مهارت‌آموزی به موتور توسعه تبدیل شود.
- گسترش آموزش عالی: توسعه مراکز علمی و پژوهشی در شهرستان‌ها برای تثبیت جمعیت تحصیل‌کرده در مناطق مختلف
راهکارهای بهبود توزیع جمعیت شهری
برای توزیع بهتر جمعیت شهری و جلوگیری از تمرکز بیش از حد در یاسوج، پیشنهاد می‌شود:
- سرمایه‌گذاری در صنایع کوچک در شهرستان‌هایی مانند چرام، باشت و بهمئی
- توسعه خدمات بهداشتی، آموزشی و حمل‌ونقل در شهرهای کوچک‌تر
- ایجاد شهرک‌های صنعتی و خدماتی در خارج از مرکز استان
- ارتقاء سطح زندگی در مناطق روستایی برای جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه
جمع‌بندی
در مجموع، توزیع جمعیتی نقاط شهری استان کهگیلویه و بویراحمد از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ روندی رو به رشد داشته و از سهم ۰.۴۱ درصد به ۰.۶۷ درصد از جمعیت شهری کشور افزایش یافته است. این رشد نشان‌دهنده حرکت آرام اما مستمر استان به سوی توسعه شهری است.
با سرمایه‌گذاری هدفمند، برنامه‌ریزی منطقه‌ای و استفاده از ظرفیت‌های بومی، می‌توان این روند را تسریع کرد و شاهد استانی متوازن، توسعه‌یافته و پررونق در آینده نزدیک بود.
برای کسب اطلاعات و آمارهای بیشتر در حوزه‌‌ی جمعیت‌شناسی کلیک کنید.
آمارهای مرتبط:
آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان چهارمحال و بختیاری (سال 1365-1395)
آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان خراسان جنوبی (سال 1365-1395)
آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان خراسان رضوی (سال 1365-1395)
