آمار جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی که از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 به دست آمده است نشان دهنده این است که در هرکدام از این نقاط چندنفر زندگی می‌کنند.
آمار امروز را در آمارفکت بخوانید.
طبق آخرین آماری که آمارفکت از سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آورده است؛ آمار جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی نشان می‌دهد، در هرکدام از این نقاط چندنفر زندگی می‌کنند.
جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی شامل سه دسته کلی است: جمعیت ساکن در نقاط شهری، جمعیت ساکن در نقاط روستایی، و جمعیت غیر ساکن. طبق آخرین آمار ارائه‌شده، جمعیت نقاط شهری کشور بالغ بر ۵۹,۱۴۶,۸۴۷ نفر است. در مقابل، جمعیت روستایی ایران ۲۰,۷۳۰,۶۲۵ نفر برآورد شده است. همچنین جمعیت غیر ساکن ایران به ۴۸,۷۹۸ نفر می‌رسد.
ترکیب جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی
در بررسی جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی مشاهده می‌کنیم که حدود ۷۴ درصد از جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند. این در حالی است که تنها حدود ۲۶ درصد جمعیت در مناطق روستایی سکونت دارند. چنین ترکیبی نشان از روند پرشتاب شهرنشینی در ایران دارد که طی دهه‌های اخیر با شدت بیشتری دنبال شده است.
نقاط شهری: قطب‌های تمرکز جمعیت
بیش از ۵۹ میلیون نفر از جمعیت ایران در نقاط شهری زندگی می‌کنند. این آمار، در تحلیل جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی نشان می‌دهد که شهرها به مراکز اصلی تمرکز جمعیتی، اقتصادی و خدماتی تبدیل شده‌اند. از کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و تبریز گرفته تا شهرهای کوچک‌تر، بیشتر جمعیت کشور به دلیل فرصت‌های شغلی، تحصیلی، و دسترسی به خدمات بهداشتی و رفاهی به سکونت در شهرها روی آورده‌اند.
نقاط روستایی: جمعیتی کمتر اما با اهمیت حیاتی
با وجود آنکه تنها ۲۰ میلیون و ۷۳۰ هزار نفر در روستاها زندگی می‌کنند، اما در تحلیل جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی نمی‌توان از اهمیت جمعیت روستایی غافل شد. روستاها به عنوان قطب‌های کشاورزی، دامداری، صنایع دستی و تولید مواد غذایی نقش اساسی در تامین امنیت غذایی و اقتصادی کشور ایفا می‌کنند. همچنین مهاجرت بخشی از جمعیت روستایی به شهرها یکی از مهم‌ترین عوامل رشد شهرنشینی بوده است.
جمعیت غیر ساکن چیست؟
در کنار آمار جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی، گروهی به نام جمعیت غیر ساکن نیز وجود دارد که شامل ۴۸,۷۹۸ نفر می‌شود. این گروه شامل افرادی است که به‌صورت موقتی در یک مکان حضور دارند ولی اقامت دائم در آن ندارند. این افراد ممکن است در حال سفر باشند، در محل مأموریت کاری یا تحصیلی قرار گرفته باشند یا به دلایل فصلی مانند کشاورزی یا کارهای پروژه‌ای در منطقه‌ای ساکن شده باشند.
تفاوت‌های اساسی بین جمعیت شهری و روستایی
در تحلیل جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی، تفاوت‌های مهمی بین سبک زندگی، نیازها، زیرساخت‌ها و سطح رفاه دو گروه مشاهده می‌شود. در حالی که شهرها دارای امکانات گسترده‌تر بهداشتی، آموزشی، حمل‌ونقل و شغلی هستند، روستاها همچنان در بسیاری از مناطق با مشکلاتی مانند دسترسی محدود به خدمات درمانی یا کاهش منابع آبی روبه‌رو هستند. همین تفاوت‌ها نیز یکی از دلایل اصلی مهاجرت از روستا به شهر است.
نقش مهاجرت در تغییر الگوی جمعیتی
یکی از دلایل کلیدی تغییر جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی، مهاجرت از روستا به شهر بوده است. این مهاجرت‌ها اغلب با هدف بهبود وضعیت معیشت، تحصیلات یا بهره‌مندی از امکانات بهتر صورت گرفته‌اند. روندی که منجر به کاهش جمعیت روستایی و تمرکز بیشتر جمعیت در شهرها شده است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تمرکز جمعیت در شهرها
افزایش تمرکز جمعیت در مناطق شهری که از بررسی جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی به‌دست می‌آید، چالش‌های متعددی را ایجاد کرده است. افزایش بار ترافیکی، فشار بر زیرساخت‌های شهری، افزایش نرخ بیکاری در برخی شهرها، و رشد حاشیه‌نشینی از جمله این مشکلات هستند. از طرف دیگر، کاهش جمعیت روستایی می‌تواند بر کشاورزی و تولید محلی اثر منفی بگذارد.
برنامه‌ریزی برای تعادل جمعیتی
برای بهبود تعادل در جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی، دولت و برنامه‌ریزان باید به توسعه متوازن مناطق روستایی توجه ویژه داشته باشند. افزایش کیفیت زندگی در روستاها، ایجاد فرصت‌های شغلی، توسعه زیرساخت‌ها و آموزش می‌تواند مانع از مهاجرت بی‌رویه به شهرها شود و از تمرکز بیش از حد جمعیت در مراکز شهری بکاهد.
اهمیت بررسی جمعیت غیر ساکن در سیاست‌گذاری
اگرچه جمعیت غیر ساکن سهم کوچکی از جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی دارد، اما شناخت آن در بحران‌ها یا شرایط خاص (مانند اپیدمی‌ها یا بلایای طبیعی) اهمیت دارد. این جمعیت ممکن است در شرایط بحرانی نیاز به خدمات اضطراری، اسکان موقت یا خدمات درمانی پیدا کند.
جمع‌بندی
تحلیل جمعیت ایران بر اساس نقاط شهری و روستایی نمایانگر آن است که بیش از ۷۰ درصد جمعیت ایران در شهرها و کمتر از ۳۰ درصد در روستاها زندگی می‌کنند. همچنین حدود ۴۹ هزار نفر به‌عنوان جمعیت غیر ساکن شناسایی شده‌اند. چنین توزیعی می‌تواند پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی متعددی به‌دنبال داشته باشد و نیازمند سیاست‌گذاری دقیق برای توزیع متعادل منابع و جمعیت است.
برای کسب اطلاعات و آمارهای بیشتر در حوزه‌‌ی جمعیت‌شناسی کلیک کنید.
آمارهای مرتبط:
آمار جمعیت غیر ساکن استان اردبیل به تفکیک جنسیت (سال 1395)
آمار جمعیت غیر ساکن استان آذربایجان غربی به تفکیک جنسیت (سال 1395)
آمار جمعیت غیر ساکن استان آذربایجان شرقی به تفکیک جنسیت (سال 1395)
