آمار تعداد جمعیت نقاط شهری به تفکیک استان در سال 1395 که در آمارگیری سال 1395 در سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آمده است نشان می‌دهد، بیشترین تعداد جمعیت نقاط شهری به تفکیک استان در سال 1365 مربوط به استان تهران بوده است.
آخرین آمار را در آمارفکت بخوانید.
طبق آخرین آماری که آمارفکت از سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آورده است؛ آمار تعداد جمعیت نقاط شهری به تفکیک استان نشان می‌دهد که بیشترین تعداد جمعیت نقاط شهری به تفکیک استان مربوط به استان تهران بوده است. در سال 1365 تعداد جمعیت نقاط شهری استان تهران به 7,536,152 نفر رسیده است.
تحلیل تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 به تفکیک استان
تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 به تفکیک استان نشان‌دهنده میزان توسعه شهرنشینی در آن دوره است. در این سال، برخی از استان‌های فعلی هنوز به‌صورت استان‌های مستقل شکل نگرفته بودند و به همین دلیل، آمار جمعیت شهری آن‌ها به‌صورت مجزا ثبت نشده است. تحلیل این داده‌ها، تغییرات مهمی را در روند شهرنشینی، مهاجرت از روستاها به شهرها، و نقش اقتصادی و جغرافیایی استان‌های مختلف ایران در سال 1365 نشان می‌دهد.
بررسی تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 به تفکیک استان
1. استان‌های دارای بیشترین تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365
بر اساس داده‌های موجود، استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی و فارس بیشترین تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 را داشته‌اند.
- تهران (7,536,152 نفر) در صدر لیست قرار دارد. این استان به دلیل مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور، رشد سریع صنایع و تمرکز فعالیت‌های تجاری و اداری، بیشترین جمعیت شهری را داشته است.
- خراسان رضوی (2,548,999 نفر) در جایگاه دوم قرار دارد. شهر مشهد، به عنوان مرکز این استان و یکی از مهم‌ترین قطب‌های مذهبی، نقش کلیدی در جذب جمعیت نقاط شهری داشته است.
- اصفهان (2,112,061 نفر) به دلیل زیرساخت‌های صنعتی، موقعیت جغرافیایی مناسب و وجود مراکز آموزشی و اقتصادی مهم، در میان استان‌های با جمعیت شهری بالا قرار دارد.
- آذربایجان شرقی (1,998,809 نفر)، با تکیه بر صنایع دستی، تولیدی و ارتباطات تجاری با کشورهای همسایه، یکی از قطب‌های شهری مهم ایران در این دوره محسوب می‌شده است.
- فارس (1,624,586 نفر) با مرکزیت شیراز، به دلیل جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و زیرساخت‌های صنعتی و تجاری، توانسته است جمعیت شهری قابل‌توجهی را به خود جذب کند.
2. استان‌های دارای جمعیت شهری متوسط در سال 1365
استان‌هایی مانند خوزستان، مازندران، آذربایجان غربی، کرمانشاه و گیلان در این دسته قرار می‌گیرند.
- خوزستان (1,485,356 نفر) با وجود شهرهای صنعتی مانند اهواز، آبادان و خرمشهر، یکی از قطب‌های مهم اقتصادی کشور در این دوره بوده است.
- مازندران (1,315,216 نفر) به دلیل توسعه شهرنشینی در کنار دریا، رشد اقتصادی ناشی از کشاورزی و گردشگری، در میان استان‌های با جمعیت شهری متوسط قرار گرفته است.
- آذربایجان غربی (902,999 نفر) و کرمانشاه (821,766 نفر) نیز به دلیل موقعیت استراتژیک و اقتصادی، از استان‌های مهم در این دسته محسوب می‌شوند.
- گیلان (784,173 نفر) به دلیل صنایع کشاورزی، چای و برنج، و همچنین گردشگری شهری، توانسته است جمعیت شهری قابل‌توجهی را به خود جذب کند.
3. استان‌های دارای کمترین تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365
برخی از استان‌ها مانند سمنان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، دارای کمترین تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 هستند.
- سمنان (244,832 نفر) و چهارمحال و بختیاری (229,471 نفر) به دلیل کوهستانی بودن و نبود مراکز بزرگ صنعتی، جمعیت شهری کمتری داشته‌اند.
- ایلام (156,658 نفر) و کهگیلویه و بویراحمد (111,308 نفر) به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی، نبود زیرساخت‌های شهری توسعه‌یافته و پراکندگی جمعیت، کمترین میزان شهرنشینی را در سال 1365 تجربه کرده‌اند.
استان‌هایی که در سال 1365 به عنوان استان مستقل ثبت نشده‌اند
استان‌هایی مانند اردبیل، البرز، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، قزوین، قم و گلستان در این آمار دارای جمعیت شهری صفر ثبت شده‌اند، زیرا در این سال هنوز به عنوان استان‌های مستقل شناخته نمی‌شدند.
- اردبیل و قزوین بخشی از استان‌های آذربایجان شرقی و زنجان محسوب می‌شدند.
- خراسان جنوبی و خراسان شمالی در آن زمان تحت نام استان خراسان قرار داشتند.
- قم، البرز و گلستان نیز بعدها به عنوان استان‌های مستقل از تهران و مازندران جدا شدند.
عوامل تأثیرگذار بر تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365
1. توسعه صنعتی و اشتغال شهری
- استان‌هایی مانند تهران، اصفهان و خوزستان به دلیل توسعه صنایع نفتی، فولاد، خودروسازی و تولیدی، بالاترین میزان جذب جمعیت شهری را داشته‌اند.
- در مقابل، استان‌هایی که فرصت‌های شغلی کمتری در بخش صنعت داشتند، با نرخ پایین‌تری از شهرنشینی مواجه بودند.
2. موقعیت جغرافیایی و استراتژیک استان‌ها
- استان‌های مرزی مانند آذربایجان غربی، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان، به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای تجاری، دارای رشد شهرنشینی متوسطی بودند.
- در مقابل، استان‌هایی که از نظر دسترسی به بازارهای تجاری محدودتر بودند، نرخ شهرنشینی کمتری را تجربه کردند.
3. جنگ تحمیلی و تأثیر آن بر شهرنشینی
- در سال 1365، ایران درگیر جنگ تحمیلی با عراق بود. استان‌های مرزی مانند خوزستان، کرمانشاه و ایلام، به دلیل جنگ، شاهد مهاجرت‌های گسترده شهری و تخریب برخی از مناطق شهری بودند.
- بسیاری از شهرهای این استان‌ها آسیب دیدند و مردم به استان‌های مرکزی و پایتخت مهاجرت کردند.
4. نقش مراکز علمی و فرهنگی در افزایش شهرنشینی
- استان‌هایی مانند تهران، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی، با داشتن دانشگاه‌های بزرگ و مراکز فرهنگی و علمی، جمعیت شهری بیشتری را جذب کرده‌اند.
نتایج و روند تغییرات آینده
بررسی تعداد جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1365 به تفکیک استان نشان می‌دهد که در آن سال، روند شهرنشینی به سمت تمرکز در استان‌های صنعتی و کلان‌شهرهای اقتصادی کشور حرکت می‌کرد. استان‌هایی که زیرساخت‌های شهری قوی‌تری داشتند، با رشد سریع‌تری مواجه شدند، در حالی که استان‌های کمتر توسعه‌یافته همچنان دارای جمعیت روستایی بیشتری بودند.
با گذشت زمان، بسیاری از استان‌هایی که در این لیست دارای جمعیت کمتری بودند، به‌تدریج توسعه‌یافته و بخش بیشتری از جمعیت خود را به شهرها جذب کردند. استان‌هایی که در آن زمان هنوز مستقل نشده بودند، پس از استقلال، رشد شهری قابل‌توجهی را تجربه کردند.
جمع‌بندی
- تهران، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی و فارس، در سال 1365 بیشترین تعداد جمعیت نقاط شهری را داشتند.
- استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و چهارمحال و بختیاری، کمترین میزان شهرنشینی را داشتند.
- استان‌هایی که در سال 1365 هنوز مستقل نشده بودند، در این آمار ثبت نشده‌اند.
- عوامل مؤثر بر شهرنشینی شامل توسعه صنعتی، موقعیت جغرافیایی، جنگ تحمیلی و نقش مراکز علمی و فرهنگی بود.
با توجه به روند توسعه، پیش‌بینی می‌شد که شهرنشینی در دهه‌های آینده افزایش یابد، که این روند در سرشماری‌های بعدی نیز تأیید شد.
برای کسب اطلاعات و آمارهای بیشتر در حوزه‌‌ی جمعیت‌شناسی کلیک کنید.
آمارهای مرتبط:
آمار تعداد جمعیت نقاط روستایی به تفکیک استان (سال 1385)
آمار تعداد جمعیت نقاط روستایی به تفکیک استان (سال 1390)
