آمار توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 که در آمارگیری سال 1395 در سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آمده است نشان می‌دهد، بیشترین توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 مربوط به استان تهران بوده است.
آخرین آمار را در آمارفکت بخوانید.
طبق آخرین آماری که آمارفکت از سرشماری عمومی نفوس و مسکن به دست آورده است؛ آمار توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 نشان می‌دهد که بیشترین توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 مربوط به استان تهران بوده است. در سال 1375، استان تهران 18.61 درصد از جمعیت ایران را شامل بوده است.
توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 | تحلیل آمار جمعیتی کشور
توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان در سال 1375 نشان‌دهنده الگوی پراکندگی جمعیت کشور در اواسط دهه ۷۰ شمسی است. این داده‌ها بر اساس درصد سهم هر استان از جمعیت کل کشور تنظیم شده‌اند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره تمرکز جمعیت، روندهای مهاجرت داخلی، و تأثیر توسعه شهری در هر منطقه ارائه دهند.
در این تحلیل، به بررسی جایگاه هر استان در توزیع جمعیتی کشور در سال ۱۳۷۵ می‌پردازیم، تا تصویر روشنی از تحولات جمعیتی کشور نسبت به سال‌های قبل و پیش‌بینی مسیرهای آتی در اختیار مخاطبان قرار گیرد.
تهران؛ همچنان در صدر
در سال ۱۳۷۵، استان تهران با سهم ۱۸.۶۱ درصدی از جمعیت کشور، جایگاه نخست خود را حفظ کرده بود. این رقم، نشان از تمرکز شدید جمعیت، اقتصاد، و خدمات در پایتخت دارد. تهران در این دوره علاوه بر مرکزیت سیاسی، به قطب اشتغال و مهاجرت از استان‌های دیگر تبدیل شده بود. روند مهاجرت به تهران در این دوره همچنان صعودی بود و مناطق اطراف شهر نیز شروع به توسعه و جذب جمعیت کردند.
خراسان رضوی؛ کلان‌شهر مشهد و سهم بالا
خراسان رضوی با سهم ۱۰.۰۷ درصدی در جایگاه دوم قرار داشت. مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر کشور، با نقش مذهبی، فرهنگی و اقتصادی خود توانست جمعیت زیادی را جذب کند. سهم بالای خراسان رضوی همچنین ناشی از وسعت جغرافیایی آن بود، چرا که در این سال هنوز تقسیمات جدید (تفکیک به خراسان شمالی و جنوبی) انجام نشده بود.
مازندران، اصفهان، فارس و خوزستان؛ استان‌های پرجمعیت میانی
مازندران با ۶.۷۱ درصد، اصفهان با ۶.۵۳ درصد، فارس با ۶.۳۶ درصد و خوزستان با ۶.۲۴ درصد از جمعیت کشور، در جایگاه‌های بعدی قرار داشتند. این استان‌ها از نظر تاریخی، فرهنگی، اقلیمی و اقتصادی جایگاه مهمی داشتند و رشد جمعیت شهری در آن‌ها بالا بود.
در این سال، کلان‌شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، اهواز و ساری، محورهای توسعه و تمرکز جمعیت بودند و مهاجرت از روستاها به این مراکز شدت گرفته بود. همچنین توسعه زیرساخت‌های صنعتی و خدماتی در این مناطق به جذب بیشتر جمعیت کمک کرده بود.
آذربایجان شرقی و غربی؛ تغییرات در شمال‌غرب کشور
آذربایجان شرقی با ۵.۵۴ درصد و آذربایجان غربی با ۴.۱۶ درصد، از استان‌های مهم شمال غربی کشور بودند. تبریز، ارومیه و سایر شهرهای این مناطق، از مراکز مهم جمعیتی و صنعتی بودند. نسبت به سال ۱۳۶۵، سهم آذربایجان شرقی کاهش یافته و نشان‌دهنده مهاجرت به سایر استان‌ها یا رشد بیشتر سایر مناطق کشور بوده است.
استان‌های با سهم متوسط: گیلان، کرمان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان
گیلان (۳.۳۷٪)، کرمان (۳.۲۴٪)، کرمانشاه (۲.۹۶٪)، و سیستان و بلوچستان (۲.۸۷٪) در گروه استان‌هایی با سهم متوسط قرار دارند. شهرهای رشت، کرمان، کرمانشاه، زاهدان و زابل مراکز اصلی جمعیتی این استان‌ها بودند.
این مناطق با توجه به موقعیت جغرافیایی، تنوع قومی، و شرایط اقلیمی، دارای ظرفیت‌های متفاوتی در رشد جمعیت بودند. در برخی از این استان‌ها، نرخ رشد طبیعی جمعیت بالاتر از میانگین کشوری بود.
همدان، لرستان، کردستان، مرکزی، اردبیل
همدان (۲.۷۹٪)، لرستان (۲.۶۴٪)، کردستان (۲.۲۴٪)، مرکزی (۲.۰۵٪) و اردبیل (۱.۹۴٪) در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. این استان‌ها عمدتاً دارای شهرهای تاریخی و ظرفیت‌های کشاورزی و خدماتی بودند. اردبیل، که در این سال برای نخستین بار به‌عنوان استان مستقل در آمار دیده می‌شود، با سهم نزدیک به ۲ درصد، جمعیت قابل‌توجهی را در شمال غرب کشور در خود جای داده بود.
قم، زنجان، یزد، چهارمحال، بوشهر
سهم استان قم ۱.۴۲ درصد، زنجان ۱.۷۳ درصد، یزد ۱.۲۵ درصد، چهارمحال و بختیاری ۱.۲۷ درصد و بوشهر ۱.۲۴ درصد بود. در این گروه، استان‌هایی حضور دارند که هرچند وسعت کمی دارند، اما در حال تجربه‌ی رشد جمعیت شهری و افزایش تمرکز خدمات بودند.
قم به‌ویژه به‌دلیل نقش مذهبی و نزدیکی به تهران در حال تبدیل‌شدن به مرکز جمعیتی جدید بود. یزد نیز با توسعه صنعتی و گسترش خدمات آموزش عالی، مسیر رشد شهری را طی می‌کرد.
استان‌های کم‌جمعیت‌تر: کهگیلویه، سمنان، ایلام
استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (۰.۹۱٪)، سمنان (۰.۸۳٪) و ایلام (۰.۸۱٪) در انتهای فهرست قرار دارند. این استان‌ها به‌دلیل اقلیم خاص، بافت کوهستانی و فاصله از مراکز صنعتی و تجاری، نتوانستند سهم بالایی از جمعیت کشور را جذب کنند. با این حال، مهاجرت روستایی به شهرها در این استان‌ها نیز ادامه داشت.
استان‌هایی که هنوز مستقل نبودند
در آمار سال ۱۳۷۵، برخی از استان‌هایی که در دهه‌های بعد تأسیس شدند، هنوز به‌عنوان استان مستقل در آمار نیامده‌اند. این استان‌ها عبارت‌اند از:
- البرز: هنوز از استان تهران جدا نشده بود
- خراسان شمالی و جنوبی: بخشی از خراسان بزرگ بودند
- قزوین: در آن سال هنوز بخشی از زنجان یا تهران در نظر گرفته می‌شد
- گلستان: در تقسیمات آماری زیرمجموعه مازندران بود
این موضوع باعث می‌شود که تحلیل روند جمعیتی این استان‌ها از سال‌های بعد امکان‌پذیر باشد، یعنی پس از شکل‌گیری رسمی در تقسیمات کشوری.
جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده
توزیع نسبی جمعیت ایران به تفکیک استان‌ها در سال ۱۳۷۵ نشان‌دهنده ادامه تمرکز جمعیتی در چند کلان‌شهر بزرگ به‌ویژه تهران و مشهد است، در حالی که مناطق حاشیه‌ای‌تر کشور سهم پایین‌تری از جمعیت را به خود اختصاص داده‌اند. برخی استان‌ها مانند قم و اردبیل تازه در حال تثبیت جایگاه خود بودند و در آینده رشد بیشتری تجربه کردند.
این داده‌ها برای برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای، توزیع منابع، توسعه زیرساخت‌ها، و تنظیم سیاست‌های جمعیتی و مهاجرتی بسیار مهم و تعیین‌کننده هستند. با توجه به تغییرات بعدی در نقشه استان‌ها و رشد سریع شهرنشینی در سال‌های پس از ۱۳۷۵، این آمار نقطه شروع خوبی برای تحلیل تحولات آینده است.
برای کسب اطلاعات و آمارهای بیشتر در حوزه‌‌ی جمعیت‌شناسی کلیک کنید.
آمارهای مرتبط:
آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان هرمزگان (سال 1365-1395)
آمار توزیع جمعیتی نقاط شهری استان همدان (سال 1365-1395)
