بر اساس گزارش جدید سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۳ جمعیت ایران نسبت به سال پیشین ۰.۸۲ درصد رشد داشته است.
آمارهای موجود نشان می‌دهد از سال ۱۹۵۵ تا ۲۰۲۳ روند جمعیتی کشور همواره افزایشی بوده است به طوری که در یک بازه‌ی ۶۴ ساله جمعیت ایران از ۱۸ میلیون و ۸۷۳ هزار و ۸۶۴ نفر در سال ۱۹۵۵ به ۸۹ میلیون و ۴۶۷ هزار و ۵۵۴ نفر در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
آمارهای جهانی نشان می‌دهد جمعیت جهان از سال گذشته میلادی تا کنون از ۸ میلیارد نفر عبور کرده است و متوسط رشد جمعیت جهان طی این سال ۰.۸ درصد بوده است.
رشد جمعیت هر کشور به معنای افزایش میزان تولد نسبت به مرگ و میر در آن کشور است و به نظر می‌رسد میزان رشد جمعیت در ایران تقریبا با میانگین جهانی آن برابر بوده است.
جمعیت ایران به ۸۹ میلیون نفر رسید؛ بررسی روند تغییرات جمعیتی از ۱۹۵۵ تا ۲۰۲۳
بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد، جمعیت ایران در سال ۲۰۲۳ به ۸۹,۴۶۷,۵۵۴ نفر رسیده است. این آمار نشان‌دهنده رشد قابل توجه جمعیت ایران در طی دهه‌های گذشته است، اما نکته مهم، کاهش نرخ رشد جمعیت در سال‌های اخیر است که می‌تواند پیامدهای مختلفی برای آینده کشور داشته باشد.
روند رشد جمعیت ایران در ۷۰ سال اخیر
- ۱۹۵۵: ۱۸.۷۸ میلیون نفر
- ۱۹۶۵: ۲۴.۶۶ میلیون نفر
- ۱۹۷۵: ۳۳.۸۵ میلیون نفر
- ۱۹۸۵: ۴۷.۲۴ میلیون نفر
- ۱۹۹۵: ۶۰.۷۹ میلیون نفر
- ۲۰۰۵: ۶۹.۵۴ میلیون نفر
- ۲۰۱۵: ۷۹.۱۷ میلیون نفر
- ۲۰۲۳: ۸۹.۴۶ میلیون نفر
همان‌طور که مشاهده می‌شود، بالاترین میزان رشد جمعیت در دهه‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ اتفاق افتاده است. در این بازه زمانی، ایران یکی از بالاترین نرخ‌های رشد جمعیت را در جهان تجربه کرد، اما از دهه ۲۰۰۰ به بعد، روند رشد جمعیت کاهش یافته است.
در یادداشت آمار جمعیت ایران ، اعداد و ارقام دقیق تر را می توانید مشاهده کنید.
چرا رشد جمعیت ایران کاهش یافته است؟
۱. کاهش نرخ باروری
نرخ باروری که نشان‌دهنده تعداد فرزندان یک زن در طول دوران زندگی‌اش است، در ایران کاهش یافته و به حدود ۱.۶ فرزند به ازای هر زن رسیده است، در حالی که این نرخ در دهه ۶۰ بیش از ۶ فرزند بود.
۲. افزایش سن ازدواج و کاهش نرخ ازدواج
سن ازدواج در ایران افزایش یافته و بسیاری از جوانان به دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تمایل کمتری به ازدواج و فرزندآوری دارند.
۳. شرایط اقتصادی و معیشتی
افزایش هزینه‌های زندگی، تورم، مشکلات مسکن و بیکاری از جمله عواملی هستند که باعث شده‌اند خانواده‌ها کمتر به فرزندآوری فکر کنند.
۴. افزایش مهاجرت نخبگان و نیروی کار جوان
در سال‌های اخیر، تعداد قابل توجهی از نخبگان و نیروی کار ماهر به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند که این موضوع بر کاهش نرخ رشد جمعیت تأثیرگذار بوده است.
۵. تغییر سبک زندگی و نگرش به خانواده
با تغییرات فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از خانواده‌ها دیگر به داشتن فرزندان زیاد تمایل ندارند و به سمت خانواده‌های کوچک‌تر حرکت کرده‌اند.
پیامدهای کاهش نرخ رشد جمعیت در ایران
۱. افزایش جمعیت سالمند و کاهش نیروی کار جوان
کاهش نرخ تولد به معنای افزایش سهم سالمندان در جمعیت کشور است. این موضوع می‌تواند در آینده فشار زیادی بر نظام بازنشستگی، بیمه و خدمات درمانی وارد کند.
۲. کاهش رشد اقتصادی و بهره‌وری
کمبود نیروی کار جوان و متخصص باعث کاهش رشد اقتصادی و کاهش بهره‌وری خواهد شد. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مانند ژاپن و آلمان اکنون با این چالش روبه‌رو هستند.
۳. افزایش وابستگی اقتصادی و کاهش پویایی اجتماعی
هرچه تعداد افراد سالمند نسبت به جمعیت فعال بیشتر شود، وابستگی اقتصادی افزایش پیدا کرده و فشار بیشتری بر بودجه عمومی دولت وارد خواهد شد.
راهکارهای پیشنهادی برای افزایش نرخ رشد جمعیت
۱. حمایت از خانواده‌ها و ارائه تسهیلات فرزندآوری
دولت باید با ارائه مشوق‌های اقتصادی مانند وام‌های حمایتی، کمک‌هزینه‌های مسکن و معافیت‌های مالیاتی، خانواده‌ها را به فرزندآوری تشویق کند.
۲. بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال برای جوانان
افزایش فرصت‌های شغلی، کنترل تورم و کاهش هزینه‌های مسکن می‌تواند نقش مهمی در تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری داشته باشد.
۳. فرهنگ‌سازی برای تغییر نگرش نسبت به خانواده و فرزندآوری
رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی می‌توانند با برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی، ارزش‌های خانواده و اهمیت فرزندآوری را برجسته کنند.
۴. کنترل مهاجرت نخبگان و نیروی کار جوان
ایجاد شرایط مناسب برای کارآفرینی و پیشرفت علمی می‌تواند از مهاجرت گسترده جوانان جلوگیری کرده و به پویایی اقتصادی کشور کمک کند.
۵. افزایش حمایت‌های اجتماعی برای مادران شاغل
ایجاد مرخصی‌های زایمان بلندمدت، حمایت‌های مالی برای مادران شاغل و توسعه مهدکودک‌های رایگان، می‌تواند به افزایش نرخ باروری کمک کند.
نتیجه‌گیری
جمعیت ایران در سال ۲۰۲۳ به حدود ۸۹ میلیون نفر رسیده است، اما کاهش نرخ رشد جمعیت در سال‌های اخیر، زنگ خطری برای آینده کشور محسوب می‌شود. اگر این روند ادامه یابد، ایران در دهه‌های آینده با بحران سالمندی، کاهش نیروی کار و رشد اقتصادی پایین مواجه خواهد شد.
برای جلوگیری از این چالش‌ها، لازم است که سیاست‌های حمایتی، اقتصادی و فرهنگی برای افزایش نرخ تولد و حمایت از خانواده‌ها اجرا شود. اگر اقدامات لازم انجام نشود، ایران ممکن است در آینده با چالش‌های جدی جمعیتی روبه‌رو شود.
اینفوگرافیک‌های مرتبط:
ناکامی ایران در جذب استعدادها!
افزایش بی رویه واردات چای؛ به سود دلال و به ضرر کشاورز!
چای ایرانی سر سفره دیگر کشورها | چرا خودمان چای ایرانی مصرف نمی کنیم؟
