آمار افسردگی
آمار افسردگی نشان می‌دهد در دهه 90 شمسی، آمار افراد افسرده در ایران نسبت به دهه 70 شمسی رشد داشته و از 4.6 درصد در سال 1379 به 5.09 در سال 1398 رسیده است. همچنین تعداد افراد مبتلا به اختلالات روانی در ایران نیز به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده است، آمار افراد مبتلا به اختلالات روانی در ایران از 9.99 میلیون نفر در سال 1369 به 15.71 میلیون نفر در سال 1399 رسیده است. در ادامه این مقاله به آمار افسردگی در ایران می‌پردازیم.
آمار افسردگی در ایران
آمار افسردگی در ایران بر اساس گفته دبیر علمی سی‌و‌نهمین کنگره روانپزشکان ایران؛ در جمعیت مردان ایرانی به ازای هر 100 هزار نفر 3947 نفر و در زنان به ازای هر 100 هزار نفر، 5037 نفر بوده است. این در حالی است که طبق آخرین آمار جهانی ابتلا به بیماری افسردگی در هر 100 هزار نفر از جمعیت مردان بیش از 3500 مورد و در جمعیت زنان نزدیک به 5 هزار مورد است.
مهمترین علایم افسردگی
افزایش حزن و ناراحتی: فرد ممکن است احساس حزن، اندوه، اضطراب و ناراحتی مداوم کند، حتی در مواقعی که به نظر معمولی می‌آمد.
افزایش خستگی و کاهش انرژی: افراد مبتلا به افسردگی ممکن است احساس خستگی عمیق و کاهش انرژی داشته باشند. انجام کارهای روزمره نیز برای آن‌ها مشکل تر می‌شود.
از دست دادن اشتها یا افزایش وزن: تغییرات در رفتار تغذیه نیز ممکن است در فرایند افسردگی ظاهر شود. برخی افراد ممکن است اشتهای کمتری داشته باشند و وزن خود را از دست بدهند، در حالی که دیگران ممکن است توانایی کنترل اشتها را از دست دهند و وزن آن‌ها افزایش یابد.
مشکلات خواب: افسردگی می‌تواند با مشکلات خواب همراه باشد. بعضی افراد ممکن است به سختی بخوابند، در حالی که دیگران ممکن است بیش از حد بخوابند.
عدم تمرکز و مشکلات حافظه: افسردگی ممکن است توانایی تمرکز را کاهش دهد و باعث بروز مشکلات در حافظه شود.
افزایش احساس گناه و بی‌ارزشی: افراد ممکن است نسبت به خود، احساس گناه و بی‌ارزشی داشته باشند و باور داشته باشند که ارزشی ندارند یا به دیگران زیان وارد می‌کنند.
اجتناب از فعالیت‌ها: افراد مبتلا به افسردگی ممکن است از انجام فعالیت‌هایی که قبلاً لذت می‌بردند، دوری کنند و به ندرت شادی یا لذتی را تجربه کنند.
افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی: در موارد شدیدتر، افراد ممکن است به افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی دچار شوند. این افکار نیاز به توجه و پشتیبانی فوری دارند.
افسردگی یک اختلال جدی است که نیاز به تشخیص و درمان دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم افسردگی را تجربه می‌کنید، بهتر است با یک متخصص روانشناسی یا پزشک مشورت کنید تا درمان مناسب را شروع کنید. افسردگی درمان‌پذیر است و با درمان مناسب، بسیاری از افراد به بهبودی و بازگشت به زندگی معمولی خود دست پیدا می‌کنند.
علائم افسردگی چیست
علائم افسردگی ممکن است بین افراد مختلف متفاوت باشند، اما معمولاً شامل مجموعه‌ای از تغییرات در روحیه، رفتار و علائم جسمی می‌شوند. افسردگی یک اختلال روحی است که ممکن است تاثیرات شدیدی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
مهمترین علائم اولیه افسردگی شامل موارد زیر می‌شود:
- افزایش خستگی و کاهش انرژی
- افزایش حزن و ناراحتی
- از دست دادن اشتها یا افزایش وزن
- مشکلات خواب
- عدم تمرکز و مشکلات حافظه
- افزایش احساس گناه و بی‌ارزشی
- اجتناب از فعالیت‌ها
- افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی
برای مشاهده نمودار آمار افراد مبتلا به اختلالات روانی در ایران کلیک کنید.
علائم پنهان افسردگی
علائم پنهان افسردگی، علائمی هستند که اغلب نه به راحتی تشخیص داده می‌شوند و ممکن است از نظر ظاهری کمتر مشهود باشند، اما نشانگر وجود افسردگی در فرد هستند. این علائم می‌توانند در طول زمان تجمع یافته و تأثیرات مخربی بر زندگی روزمره فرد داشته باشند. در ادامه به برخی از علایم افسردگی اشاره می‌شود.
کم‌رویی و اجتناب از حضور در جمع: افراد ممکن است تمایل به کم‌رویی و اجتناب از دیدار دیگران داشته باشند. افراد افسرده ممکن است از شرکت در جشن‌ها، تجمع‌ها یا حتی تعاملات اجتماعی دوری کنند.
تغییر در الگوی خواب: علائم پنهان افسردگی ممکن است با تغییرات در الگوی خواب همراه باشند، از جمله افزایش مشکلات خواب یا بیدار شدن زودهنگام در صبح.
افکار منفی مداوم: افراد مبتلا به افسردگی ممکن است افکار منفی و تاریکی را مداوم در ذهن خود نگه دارند. آن‌ها ممکن است به خودشان انتقاد کنند و از خودشان ناراضی باشند.
کاهش علاقه به فعالیت‌های علاقه‌مند: این افراد ممکن است علاقه به انجام کارها و فعالیت‌هایی که قبلاً لذت می‌بردند را از دست دهند. این شامل سرگرمی‌ها، فعالیت‌های اجتماعی و دیگر علاقه‌مندی‌ها می‌شود.
کارکرد کمتر در محیط کاری: افسردگی ممکن است تأثیرات منفی بر عملکرد در محیط کار داشته باشد. این شامل کاهش تمرکز، کارایی پایین‌تر و غیبت‌های متعدد از محل کار می‌شود.
مشکلات جسمی بدون علت آشکار: افراد ممکن است مشکلات جسمی ناشی از افسردگی را تجربه کنند، مانند درد و خستگی بدون علت آشکار.
مصرف مواد و الکل: برخی از افراد به مصرف مواد مخدر یا الکل روی آورده و به عنوان یک راه برای مقابله با افسردگی وابستگی به آن‌ها را تجربه می‌کنند.
انزوا: افراد ممکن است به انزوای اجتماعی دچار شوند و از تعامل با دیگران فرار کنند.
اگر به هر دلیلی تشخیص می‌دهید که شما یا کسی که می‌شناسید ممکن است از افسردگی رنج ببرد، مهم است که به پزشکان متخصص رجوع کنید. درمان افسردگی می‌تواند شامل مشاوره روان‌شناختی، درمان دارویی یا ترکیبی از هر دو باشد. از مهمترین نکات، درک این است که افسردگی تا حد زیادی قابل درمان است و با پشتیبانی مناسب، افراد می‌توانند به بهبودی و بهبود کیفیت زندگی دست یابند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه آمارهای اجتماعی کلیک کنید.
چه عواملی باعث افسردگی می‌شود
افسردگی عارضه‌ای پیچیده است که توسط ترکیب عوامل مختلف تشکیل می‌شود. عوامل زیر می‌توانند به افسردگی منجر شوند یا در تشدید آن نقش داشته باشند.
- عوامل ژنتیکی
- تغییرات شیمیایی در مغز
- عوامل محیطی و رویدادهای استرس‌زا
- بیماری‌های جسمی
- اعتیاد به مواد مخدر
- عوامل اجتماعی و فرهنگی
- مشکلات روان‌شناختی
- مسائل مرتبط با هورمون‌ها
عوامل ژنتیکی: داشتن تاریخچه خانوادگی افسردگی می‌تواند افراد را در معرض افسردگی قرار دهد. یعنی اگر افرادی در خانواده مشکل افسردگی داشته‌اند، احتمال ابتلا به افسردگی در افراد دیگر خانواده نیز افزایش می‌یابد.
تغییرات شیمیایی در مغز: تغییرات در سطوح مواد شیمیایی مغزی مانند سروتونین و نورواپی‌نفرین می‌توانند به افسردگی مرتبط باشند. داروهای ضدافسردگی معمولاً بر اساس تنظیم این مواد شیمیایی عمل می‌کنند.
عوامل محیطی و رویدادهای استرس‌زا: وقوع رویدادهای استرس‌زا مانند از دست دادن کار، جدایی از عزیزان، مشکلات مالی، یا وقوع حوادث ناگوار می‌تواند افسردگی را تحت تأثیر قرار دهد.
بیماری‌های جسمی: برخی بیماری‌های جسمی می‌توانند به افسردگی منجر شوند. مثلاً بیماری‌های تیروئید، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های مزمن ممکن است با افسردگی همراه باشند.
اعتیاد به مواد مخدر: مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند افسردگی را تشدید و یا ایجاد کند. همچنین، اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند عوامل اجتماعی و اقتصادی منفی را نیز به همراه داشته باشد که به افسردگی افزوده می‌شوند.
عوامل اجتماعی و فرهنگی: عوامل اجتماعی مانند انزوا اجتماعی، اضطراب اجتماعی، فشارهای اجتماعی، تبعیض و سوءاستفاده می‌توانند به افسردگی منجر شوند. همچنین، افسردگی در برخی فرهنگ‌ها و جوامع بیشتر از دیگر جوامع شایع است.
مشکلات روان‌شناختی دیگر: افراد ممکن است با مشکلات روان‌شناختی دیگری مانند اضطراب، اختلالات ترسی یا اختلال وسواسی همزمان با افسردگیدست و پنجه نرم کنند.
مسائل مرتبط با هورمون‌ها: تغییرات هورمونی در دوره‌های مختلف زندگی مانند بارداری، تیروئید یا تغییرات هورمون‌های جنسی در بلوغ می‌توانند به افسردگی مرتبط باشند.
همچنین، تعدادی از عوامل فردی مانند شخصیت و ساختار حمایت اجتماعی نیز می‌توانند در افسردگی تأثیر داشته باشند.
آخرین آمار را در آمارفکت بخوانید.
رایج ترین افسردگی ها کدام‌اند و چه علائمی دارند؟
افسردگی به شکل‌های مختلفی ممکن است ظاهر شود و انواع مختلفی داشته باشد. در اینجا به چند نوع رایج از افسردگی و علائم خاصشان اشاره می‌شود.
اختلال افسردگی کامل
- حالت مزاجی ناراحتی شدید و مداوم.
- افزایش حزن، اضطراب و افکار منفی.
- افت انرژی و کاهش انگیزه برای انجام فعالیت‌های روزمره.
- مشکلات خواب (بی‌خوابی یا خواب زیاد).
- کاهش تمرکز و مشکلات حافظه.
- تغییرات در وزن و اشتها (افزایش یا کاهش).
- افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی.
اختلال افسردگی دوره‌ای
- دوره‌های تغییر مزاج که از حالت منفی شدید (افسردگی) به حالت افزایش انرژی و بالقوه خشونت‌آمیز (مانیا) تغییر می‌کنند.
- در این نوع اختلال افسردگی، علائمی مشابه افسردگی مشاهده می‌شود
- در دوره مانیا افزایش انرژی، بی‌قراری، افکار تورفتگی و بی‌انضباطی رخ می‌دهد.
اختلال افسردگی اضطرابی
- ترکیبی از علائم افسردگی و اضطراب.
- حالت خلقی نامعتدل تا بد خلقی شدید.
- افکار مرتبط با نگرانی مداوم و اضطراب.
- ممکن است با ترس از موقعیت‌های اجتماعی (ترس اجتماعی و…) همراه باشد.
اختلال افسردگی فصلی
افسردگی و افکار منفی در طول فصول خاصی از سال، معمولاً در فصل زمستان که روزها کوتاه‌تر و آفتاب کمتر است به سراغ برخی افراد می‌آید که به آن افسردگی فصلی می‌گویند. این افسردگی علائمی مانند خستگی، افزایش خواب و افزایش اشتها بخصوص برای مواد شیرین دارد.
اختلال افسردگی در زنان
افسردگی در دوران بارداری یا پس از تولد نوزاد ممکن است به دلیل بهم خوردگی هورمون‌ها و تغییرات شیمیایی مغزبه سراغ مادران بیاید. این افسردگی با نشانه‌هایی مانند اضطراب، افکار منفی و پس از تولد ممکن است به عنوان اختلال افسردگی پس از زایمان شناخته شود.
اختلال افسردگی در کودکان و نوجوانان
در کودکان و نوجوانان، افسردگی ممکن است با علائم مانند تغییرات در عادات خواب، اختلالات تغذیه، عصبانیت بیش از حد و مشکلات تحصیلی همراه باشد.
توجه داشته باشید که این توصیف‌ها تنها یک مقدمه به انواع افسردگی هستند و هر فرد ممکن است تجربه‌های مختلفی از افسردگی داشته باشد.
چگونه به یک فرد افسرده کمک کنیم
کمک به یک فرد افسرده می‌تواند بهبود وضعیت او را تسریع و از تنهایی و ایزوله شدن او جلوگیری کند. در ادامه چند نکته برای کمک به یک فرد افسرده آورده شده است.
گوش دادن با دقت: به فرد افسرده گوش دهید و حرفهای او را با دقت بشنوید. این ممکن است برای او احساس حمایت و توجه کند.
حمایت معنوی: از او بپرسید که چگونه می‌توانید کمک کنید و چه چیزهایی مورد نیاز او است. ابراز علاقه به کمک به او و تاکید بر این نکته که او اهمیت دارد، می‌تواند احساس بهتری را برای وی ایجاد کند.
مراجعه به متخصص: تشویق کنید تا با یک متخصص روانشناسی یا روانپزشک مشورت کند. آن‌ها می‌توانند افسردگی را به شکل صحیح تشخیص داده و برنامه درمانی مناسبی را پیشنهاد دهند.
پشتیبانی در مسائل روزمره: به او در انجام وظایف روزمره کمک کنید. این ممکن است شامل کمک در پخت و پز، خرید یا مدیریت وظایف منزل باشد.
تشویق به ورزش و فعالیت فیزیکی: تشویق کنید تا فرد افسرده به ورزش و فعالیت‌های بدنی منظم بپردازد. ورزش می‌تواند سطح انرژی و وضعیت روحی را بهبود ببخشد.
توجه به خواب و تغذیه: اطمینان حاصل کنید که فرد افسرده خواب کافی دارد و غذاهای سالم و منظم می‌خورد. کمبود خواب و تغذیه نامناسب ممکن است علائم افسردگی را تشدید کند.
اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل: تشویق کنید تا از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کند. این مواد می‌توانند علائم افسردگی را بیشتر و شدیدتر کنند.
توجه به افکارفرد افسرده: اگر فرد افسرده افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی دارد، از آن‌ها در مورد این افکار بپرسید و صادقانه صحبت کرده و به متخصص مراجعه کنید.
کمک به ایجاد ساختار روزانه: کمک کنید تا فرد افسرده یک برنامه روزانه ترتیب دهد. ساختار روزانه می‌تواند به او کمک کند تا از ایجاد حالت‌های ناخوشایند مثل خودکشی پیشگیری کند.
حفظ تعامل اجتماعی: تشویق کنید تا فرد افسرده در تعامل با دوستان و خانواده خود مشارکت کند. ایزوله شدن ممکن است وخامت وضعیت روحی را تشدید کند.
آمار افسردگی در ایران
جدول شیوع افسردگی در بین سنین مختلف ایرانیان نشان می‌دهد در سال‌های اخیر، افسردگی در بین افراد 50 تا 69 ساله شایع‌تر است به طوری که در سال 2019 بیش از 7 درصد افرادی که در سنین 50 تا 69 سالگی قرار دارند دچار افسردگی شده‌اند.
| سال | 10-14 سال | 15-49 سال | 50-69 سال | بالای هفتاد سال | تمامی سنین |
| 1990 | 1.57 | 6.35 | 6.51 | 5.30 | 3.92 |
| 1991 | 1.56 | 6.26 | 6.56 | 5.23 | 3.91 |
| 1992 | 1.56 | 6.18 | 6.59 | 5.18 | 3.91 |
| 1993 | 1.56 | 6.10 | 6.62 | 5.13 | 3.92 |
| 1994 | 1.56 | 6.04 | 6.63 | 5.10 | 3.95 |
| 1995 | 1.56 | 6.00 | 6.64 | 5.08 | 3.99 |
| 1996 | 1.56 | 5.98 | 6.64 | 5.08 | 4.04 |
| 1997 | 1.56 | 5.95 | 6.62 | 5.09 | 4.09 |
| 1998 | 1.56 | 5.93 | 6.61 | 5.10 | 4.14 |
| 1999 | 1.56 | 5.91 | 6.60 | 5.11 | 4.21 |
| 2000 | 1.57 | 5.92 | 6.60 | 5.11 | 4.28 |
| 2001 | 1.57 | 5.93 | 6.63 | 5.10 | 4.36 |
| 2002 | 1.58 | 5.95 | 6.67 | 5.09 | 4.45 |
| 2003 | 1.58 | 5.99 | 6.72 | 5.08 | 4.55 |
| 2004 | 1.59 | 6.03 | 6.77 | 5.08 | 4.64 |
| 2005 | 1.60 | 6.07 | 6.82 | 5.08 | 4.74 |
| 2006 | 1.59 | 6.15 | 6.88 | 5.11 | 4.84 |
| 2007 | 1.58 | 6.27 | 6.96 | 5.17 | 4.97 |
| 2008 | 1.57 | 6.42 | 7.06 | 5.26 | 5.10 |
| 2009 | 1.56 | 6.55 | 7.14 | 5.32 | 5.22 |
| 2010 | 1.56 | 6.64 | 7.18 | 5.35 | 5.31 |
| 2011 | 1.57 | 6.72 | 7.23 | 5.34 | 5.37 |
| 2012 | 1.59 | 6.81 | 7.29 | 5.32 | 5.44 |
| 2013 | 1.61 | 6.89 | 7.36 | 5.29 | 5.51 |
| 2014 | 1.64 | 6.97 | 7.41 | 5.26 | 5.56 |
| 2015 | 1.65 | 7.01 | 7.43 | 5.25 | 5.59 |
| 2016 | 1.65 | 7.03 | 7.43 | 5.26 | 5.59 |
| 2017 | 1.64 | 7.04 | 7.41 | 5.27 | 5.59 |
| 2018 | 1.62 | 7.00 | 7.33 | 5.29 | 5.56 |
| 2019 | 1.58 | 6.90 | 7.17 | 5.31 | 5.48 |
طبق جدول بالا که آمارفکت از وبسایت آماری ourworldindata به دست آورده است، شیوع افسردگی در ایران رو به افزایش بوده است، طبق این آمار در سال 1990 در صد افرادی که دچار افسردگی بوده‌اند برابر با 3.92 درصد بوده در حالی که این آمار در سال 2019 به 5.48 درصد رسیده است.
برای مشاهده نمودار آمار افسردگی کلیک کنید.
بهترین راه برای پیشگیری از افسردگی چیست؟
پیشگیری از افسردگی می‌تواند از طریق ترکیبی از رویکردهای فیزیکی، روان‌شناختی و اجتماعی انجام شود. در ادامه تعدادی از راهکارهای پیشگیری از افسردگی آورده شده است.
تغذیه سالم و مفید: تغذیه سالم و متنوع باعث بهبود عملکرد مغز و میزان انرژی در بدن می‌شود. مصرف مواد غذایی حاوی آهن، امگا-۳، ویتامین D و اسید فولیک می‌تواند به کاهش خطر افسردگی کمک کند.
ورزش منظم: ورزش به طور منظم باعث افزایش سطح سروتونین (یکی از هورمون‌های شادی) در مغز و کاهش استرس می‌شود. تمرینات هوازی و ورزش‌های آرامبخش مثل یوگا نیز می‌توانند به تحسین وضعیت روحی کمک کنند.
مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا و مشاوره می‌تواند به کاهش استرس و احتمال افسردگی کمک کند.
خواب به موقع و کافی: کمبود خواب و عدم تطابق با الگوهای خواب مناسب می‌تواند افسردگی را تشدید کند. حفظ الگوی منظم خواب و اختصاص وقت کافی به خواب بسیار مهم است.
اجتناب از مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل یکی از عوامل یجاد افسردگی است. ترکیبی از این مواد مخدر و افسردگی، می‌تواند وضعیت روحی یک شخص را نابود کند.
تعامل اجتماعی: حفظ روابط اجتماعی به عنوان یک منبع پشتیبانی از اهمیت بسیاری برخوردار است. تعامل با دوستان و خانواده و اشتراک گذاری مشکلات و موفقیت‌ها با آن‌ها می‌تواند از منزوی شدن و افسردگی جلوگیری کند.
پیگیری و مراقبت پزشکی: اگر شما یا کسی ، در معرض خطر افسردگی قرار دارید (مانند تاریخچه خانوادگی افسردگی)، مراقبت پزشکی منظم و مشاوره از پزشکان و روان‌شناسان می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
مشاوره و کمک حرفهای: اگر کسی که به علائم افسردگی دچار است، بهتر است به حضور در جلسات روانشناسی یا درمان دارویی از طرف یک متخصص اقدام کند.
به یاد داشته باشید که افسردگی یک اختلال جدی است و در برخی موارد نیاز به درمان حرفهای دارد. بهترین کاری که می‌توانید برای پیشگیری از افسردگی و مراقبت از وضعیت روحی خود و دیگران انجام دهید این است که گاهی با مشاوران روانشناس صحبت کنید تا از وضعیت روحی و روانی خود آگاه باشید.
برای مطالعه درمورد خودکشی و نکاتی برای کمک به افرادی که قصد خود کشی دارند به مقاله “آمار خودکشی” مراجعه کنید.
