آمار بارندگی در ایران
آمار بارندگی در ایران، سال‌های اخیر را سخت‌ترین سال‌های ایران نشان می‌دهد، طبق آماری که آمارفکت از گزارش ماهانه آمار صنعت برق و آب به دست آورده است؛ ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به میانگین بلند مدت ٣٣ درصد کاهش داشته است.
طبق این آمار میزان حجم آب موجود مخازن سدهای کشور در پایان آذر ١۴٠٢ نسبت به سال گذشته، ۴, ١٠ درصد افزایش داشته است. اما در عین حال حجم آب خروجی از مخازن سدها تا يايان آذر ١۴٠٢ نسبت به سال كذشته، ٢١,٢ درصد افزايش داشته است. این باعث می‌شود تا میزان حجم آب سدها کاهش یافته و در طول سال به سمت تراز منفی حرکت کند.
جدول آمار بارندگی
حجم ریزش‌های جوی از اول مهر تا پایان آذر سال آبى جارى برابر ۶٨ ميليارد متر مكعب است. جدول آمار بارندگی در ایران تا پایان آذرماه سال 1402 به این ترتیب است:
| حوضه آبریز | سال آبی جاری(میلیمتر) | سال آبی گذشته(میلیمتر) |
| ارس | 63.1 | 39.2 |
| سفید رود بزرگ | 56.4 | 64.1 |
| اترک و حوضه‌های شمالی | 193.6 | 141.5 |
| کرخه و مرز غربی | 95.8 | 64.1 |
| کارون بزرگ | 111.1 | 131.9 |
| زهره-جراحی و حوضه‌های جنوبی | 36.2 | 41.6 |
| دریاچه ارومیه | 56.4 | 64 |
| فلات مرکزی و شرقی | 18.5 | 14.6 |
| زاینده رود و حوضه‌های جنوب غربی فلات | 22.4 | 42 |
آمار ذخیره آب در سدهای ایران
این آمار تا پایان آذرماه سال 1402 جمع‌آوری شده است.
- ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به زمان مشابه سال آبی گذشته، ۶ درصد افزايش داشته است.
- ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به میانگین بلند مدت ٣٣ درصد کاهش داشته است.
- حجم آب موجود مخازن سدهای کشور در پایان آذر ١۴٠٢ نسبت به سال گذشته، ۴, ١٠ درصد افزایش داشته است.
- حجم آب ورودی به سدهای مخزنی تا پایان آذر ١۴٠٢ نسبت به سال گذشته، ٩,٧ درصد افزایش داشته است.
- حجم آب خروجی از مخازن سدها تا يايان آذر ١۴٠٢ نسبت به سال كذشته، ٢١,٢ درصد افزايش داشته است.
- تولید انرژی نیروگاه های برق- آبی در سال جاری، نسبت به سال گذشته، ۵٣,١ درصد افزایش داشته است.
آمار خشکسالی در ایران
آمار وضعیت آب و بارش‌های ایران در سال‌های اخیر خبر از وقوع یک بحران جدی در این کشور می‌دهد، بحرانی که زندگی همه مردم وجانداران را تهدید کرده و در صورت وقوع هیچ جانداری در امان نخواهد بود. بحران بی آبی و خشکسالی، چند سالی است که ایران را تهدید می‌کند و هر ساله این تهدید جدی‌تر نیز می‌شود.
خشکسالی به معنای کمبود آب در یک منطقه، شهر یا کشور است. این کمبود آب می‌تواند در نتیجه کمبود بارش‌های بارانی، گرما، باد و تبخیر آب از سطح زمین رخ دهد. خشکسالی می‌تواند تاثیرات وسیعی در زمینه‌های مختلفی از جمله کشاورزی، محیط زیست، اقتصاد و جامعه داشته باشد.
آمار دسترسی به حداقل خدمات آب آشامیدنی در ایران
انواع خشکسالی به شکل زیر هستند:
- خشکسالی متعارف: این نوع خشکسالی در نتیجه عدم بارش‌های کافی بارانی به وجود می‌آید و منطقه به طور قابل توجهی کم آب می‌شود.
- خشکسالی کم آبی: در این نوع خشکسالی، کمبود آب برای استفاده در فعالیت‌های اقتصادی و زندگی روزمره وجود دارد.
- خشکسالی خنثی شده: در این نوع خشکسالی، میزان بارندگی به حد کافی افزایش پیدا کرده است، اما نتیجه این تغییر به دلیل تبخیر بالا و بادهای شدید، در نهایت منجر به عدم ذخیره آب در منطقه شده است.
- خشکسالی جانبی: در این نوع خشکسالی، مناطق اطراف منطقه مورد نظر که معمولاً بارش‌های بارانی بیشتری دارند، منابع آب را به سمت خود جذب کرده‌اند، این باعث می‌شود که منطقه مورد نظر در کمبود آب قرار گیرد.
- خشکسالی ترکیبی: این نوع خشکسالی معمولاً در نتیجه ترکیبی از کمبود بارش‌های بارانی، بادهای شدید، افزایش دما و تبخیر آب اتفاق می‌افتد.
آمار ایران در صنابع غذایی را در مقاله “آمار ایران در تولید غذا – آمار تولیدات کشاورزی و دامپروری در ایران” مطالعه کنید.
وضعیت خشکسالی در ایران چگونه است؟
وضعیت خشکسالی در ایران بسیار حاد است و برای مدتی که ادامه دارد بسیاری از مناطق ایران، به ویژه مناطق جنوبی و شرقی، با کمبود شدید آب و خشکسالی مواجه کرده است.
براساس گزارش‌های اخیر، در سال ۱۴۰۰ (2021)، بیش از ۸۵ درصد از تمام مناطق ایران با مشکل خشکسالی مواجه هستند. همچنین، بیش از ۳۰۰ شهر و روستا در سراسر ایران با مشکل کمبود آب و خشکسالی رو به رو هستند.
عوامل مختلفی مانند کمبود بارندگی، کاهش دسترسی به منابع آبی، روند رو به رشد جمعیت و توسعه شهری، بحران آب شور، استفاده نامناسب از منابع آب و همچنین تغییرات آب و هوایی، به شدت تأثیرگذار بر وضعیت خشکسالی در ایران هستند.
با توجه به این وضعیت، برای مدیریت بهتر وضعیت خشکسالی در ایران، باید برنامه‌های جامع و کارآمدی برای مدیریت آب، کاهش هدررفت آب، کاهش مصرف آب در کشاورزی و شهری، ترویج فرهنگ صرفه جویی در مصرف آب و همچنین توسعه فناوری‌های مرتبط با مدیریت آب و کشاورزی پایدار، صورت گیرد.
آمار امروز را در آمارفکت بخوانید.
آمار پوشش سبز کوهستان در ایران
تاثیرات آب در زندگی انسان
آب به عنوان منبع اصلی زندگی، تأثیر بسیاری بر زندگی انسان دارد. این تأثیرات شامل موارد زیر می‌شود:
مصرف آب: آب برای مصارف مختلف از جمله شرب، آشپزی، بهداشت شخصی، شست و شو و … استفاده می‌شود.
کشاورزی: آب در کشاورزی به‌طور گسترده برای آبیاری مزارع و باغات استفاده می‌شود.
صنعت: آب برای تولید محصولات صنعتی، خنک کردن دستگاه‌های صنعتی و تأمین نیروی مورد نیاز برای تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گردش خون در بدن و سلامتی: آب در بدن برای حفظ تعادل الکترولیتی و تنظیم گرمای بدن و همچنین تأمین مواد مغذی به سلول‌ها و بافت‌ها استفاده می‌شود.
محیط زیست: آب برای حفظ حیات در منابع طبیعی مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها بسیار مهم است.
همچنین، کمبود آب و آلودگی آن، می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست شود، از جمله شیوع بیماری‌هایی که از آب منشا می‌گیرند، خشک شدن زمین، کاهش تولید محصولات کشاورزی، از دست دادن تنوع زیستی دریایی و دریانوردی و غیره.
آمار جمعیت شهری دارای حداقل خدمات بهداشتی
تاثیر آب در بهبود سلامت
آب یکی از اصلی‌ترین عوامل در بهبود بهداشت مردم است. مصرف مناسب آب تأثیر بسیاری بر سلامت فرد دارد، از جمله:
- تعادل الکترولیتی: آب به عنوان ماده اصلی بدن، موجودیت سلول‌ها و بافت‌های بدن را تأمین می‌کند و با کمک املاح الکترولیتی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم، تعادل الکترولیتی بدن را حفظ می‌کند.
- حفظ حرارت بدن: آب به عنوان یک عامل خنک کننده، تنفس و تعریق را تسهیل می‌کند و باعث کاهش دمای بدن می‌شود.
- حفظ رطوبت پوست: آب به عنوان یک ماده روان‌کننده، باعث حفظ رطوبت پوست و جلوگیری از خشکی و ترک‌های پوست می‌شود.
- دفع سموم: آب باعث دفع سموم و املاح زائد بدن شده و جلوگیری از بروز اختلالات گوارشی و پوستی می‌شود.
- پاکسازی بافت‌های بدن: آب به عنوان یک ماده حل‌کننده، باعث پاکسازی بافت‌های بدن و تخلیه از مواد زائد و سمی شده می‌شود.
آب در بهداشت و تمیزی
آب به عنوان یکی از منابع اساسی زندگی، تأثیر بسیاری در بهداشت و تمیز نگهداشتن محیط دارد. برخی از تأثیرات آب در این زمینه عبارتند از شستشو، حفظ بهداشت فردی، تمیز نگهداشتن محیط، تهیه و طبخ غذاهای بهداشتی و سالم.
شستشو: آب به عنوان یک عامل شستشو، می‌تواند به کنترل شیوع بیماری‌های عفونی کمک کند. شستشو با آب داغ و شوینده‌ها به میزان قابل توجهی باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین می‌برد.
حفظ بهداشت فردی: شستن دست‌ها با آب و صابون یکی از مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از شیوع بیماری‌های عفونی است. آب به دلیل خاصیت شستشو دهنده‌اش، کمک می‌کند تا باکتری‌ها و ویروس‌هایی که ممکن است روی دست‌ها باشند، از بین برود و بهداشت فردی رعایت شود.
تمیز نگهداشتن محیط: تمیزی محیط از رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها و همچنین تجمع حشرات موزی و جانوران ناقل بیماری جلوگیری می‌کند و آب مهم‌ترین عامل تمیز نگهداشتن محیط است.
تهیه و طبخ غذاهای بهداشتی و سالم: آب به عنوان یک ماده اصلی در طبخ غذاهای بهداشتی و سالم، می‌تواند به سلامتی ما کمک کند. برای مثال، مصرف آب بهداشتی در طبخ و پخت غذاهای سالم و بهداشتی می‌تواند به جلوگیری از بیماری‌های گوارشی کمک کند.
آمار جمعتی که به خدمات بهداشتی بهبودیافته دسترسی ندارند
تاثیر خشکسالی بر زندگی شهری
کمبود آب و خشکسالی می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر زندگی شهری داشته باشد و برای مدیریت بهتر آن، اقدامات اصلاحی و تلاش برای استفاده بهینه از منابع آب مورد نیاز است. برخی از این آثار که زمینه‌های متفاوتی اعم از وضعیت اقتصادی و تامین غذا را شامل می‌شود به ترتیب زیر است.
- کمبود و بحران آب: در شرایط خشکسالی، منابع آب شهری ممکن است کمبود داشته باشند که منجر به محدودیت‌های آبی برای مردم و کاهش تولید کشاورزی شود.
- تامین غذا و افزایش قیمت آن: کاهش تولید محصولات کشاورزی در مناطقی که درگیر خشکسالی هستند، می‌تواند باعث افزایش قیمت مواد غذایی در شهرها شود.
- افزایش آلودگی هوا: در شرایط خشکسالی، باد و تبخیر آب بیشتری دیده می‌شود که باعث افزایش آلودگی هوا می‌شود.
- افزایش مصرف برق: در شرایط خشکسالی، بیشترین مصرف آب برای آبیاری و تامین آب منازل صورت می‌گیرد. بنابراین، در شرایط کم آبی، استفاده از پمپ‌های آب برای آبیاری و آب رسانی به منازل افزایش می‌یابد و این باعث افزایش مصرف برق می‌شود.
- تاثیرات روانی: خشکسالی ممکن است باعث استرس و افزایش نگرانی در افراد شهرنشین شود، به خصوص در صورتی که منابع آبی برای مصرف روزمره محدود شود.
اثر خشکسالی بر زندگی روستایی
اثر خشکسالی بر زندگی روستایی نیز می‌تواند در چندین زمینه مختلف تاثیر گذار باشد. در روستاها به دلیل وابستگی شدید به آب برای کشاورزی و دامداری، در شرایط خشکسالی به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در صورتی که منابع آبی کافی در دسترس نباشد، ممکن است محصولات کشاورزی و دامداری کاهش یابند.
آمار خطر خشکسالی به تفکیک کشور
در بسیاری از روستاها، کشاورزی و دامداری دو عامل اصلی در تامین نیازهای مالی مردم هستند. کاهش تولید در این صنایع می‌تواند باعث کاهش درآمد و افزایش فقر در روستاها شود. در شرایطی که کشاورزی و دامداری در روستاها کاهش یابد، بسیاری از مردم ممکن است برای به دست آوردن درآمد بیشتر به شهرها مهاجرت کنند.
خشکسالی می‌تواند باعث کاهش تنوع زیستی، تخریب خاک، کاهش کیفیت آب و افزایش تخریب جنگل‌ها شود. در شرایط خشکسالی، برای تامین آب مورد نیاز برای مصرف روزمره، بسیاری از افراد باید به منابع آب دورافتاده و خطرناکی مثل چاه‌های عمیق، رودخانه‌ها و دیگر منابع آبی ناامن و کثیف نزدیک شوند که این می‌تواند برای سلامت آن‌ها خطرناک باشد. در مناطق جنوب شرقی شاهد حمله کروکدیل‌ها به مردمی که برای تامین آب به مرداب‌ها و رودخانه‌ها رفته بودند، هستیم.
به طور کلی، خشکسالی می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر زندگی روستایی داشته باشد، کاهش آمار تولید دام، کاهش جمعیت روستایی، کاهش آمار مناطق سبز و افزایش جمعیت شهرنشین برخی از این تاثیرات بودند.
آثار خشکسالی بر کشاورزی
خشکسالی اثرات بسیار زیادی بر کشاورزی دارد. کاهش آمار تولیدات کشاورزی اولین و مهم‌ترین اثر نبود آب در کشاورزی است. کشاورزی به واسطه وابستگی به آب در شرایط خشکسالی بسیار آسیب پذیر است. کاهش منابع آبی و افت کیفیت آب می‌تواند باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی شود.
آمار زمین های کشاورزی در ایران
کاهش سطح زیر کشت نیز از آثاری است که به دنبال کاهش تولید و نبود آب در کشاورزی رخ می‌دهد. در شرایط خشکسالی، محدودیت در دسترسی به منابع آبی می‌تواند باعث کاهش سطح زیر کشت گیاهان شود. برخی از مزارع نیز به دلیل عدم تأمین آب ممکن است به صورت کامل از بین بروند و خاکشان فرسایش پیدا کند.
از دیگر آثار کمبود آب در کشاورزی می‌توان به کاهش کیفیت محصولات اشاره کرد. کاهش کیفیت آب و افزایش شوری و سمی شدن آن می‌تواند باعث کاهش کیفیت محصولات کشاورزی شود.
افزایش هزینه ها برای کشاورزان نیز از دیگر آثار مهم این بلای طبیعی است. کاهش تولید و افزایش قیمت آب در شرایط خشکسالی می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تولید کشاورزی شود. به دنبال افزایش هزینه‌های کشاورزی کاهش درآمد به وجود می‌آید. کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها می‌تواند باعث کاهش درآمد و در نهایت فقر کشاورزان شود.
آمار شاخص تولید محصولات کشاورزی در ایران
تخریب خاک مهلک‌ترین اثر خشکسالی است. خشکسالی می‌تواند باعث تخریب خاک و کاهش حاصلخیزی آن شود که به معنی پایان کشاورزی و کمبود غذا خواهد بود.
در شرایط خشکسالی، برخی از محصولات گزینه مناسبی برای کشت نیستند و بهتر است الگوی کشت تغییر کند. برخی از محصولاتی مانند آفتابگردان و کلزا، می‌توانند به عنوان جایگزین مناسب برای محصولات کشت شده در شرایط خشکسالی باشند اما محصولاتی مانند میوه‌هی آبدار باید از سبد محصولات کشاورزی حذف شوند.
وضعیت آب‌های ذخیره شده در سد های تهران
آمار وضعیت آب های ذخیره شده در سد های تهران به دلیل شرایط مختلف آب و هوایی و مدیریت آب، همواره در حال تغییر است. اما در کل، وضعیت آب های ذخیره شده در سد های تهران در سال‌های اخیر نگران‌کننده بوده و اغلب در وضعیت کمبود آب قرار داشته است.
بر اساس آمارهای رسمی worldbank در سال ۱۴۰۰ (2021)، ظرفیت ذخیره آب سدهای تهران حدود ۲۱۲ میلیون متر مکعب بوده است که نسبت به سال گذشته ۱۸ درصد کاهش داشته است. این میزان ذخیره آب زیر میانگین بوده و به دلیل کمبود بارندگی در سال‌های اخیر و کاهش منابع آبی، احتمال کمبود آب در تهران و مناطق اطراف آن در آینده نزدیک وجود دارد.
آمار افرادی که به سرویس بهداشتی بهبود یافته در ایران دسترسی ندارند
بنابراین، برای کنترل مصرف آب در تهران و جلوگیری از بروز بحران آب، باید برنامه‌ریزی مناسبی برای مدیریت آب و کاهش هدررفت آن صورت گیرد. همچنین، استفاده از روش‌های جایگزین مانند آبیاری قطره‌ای و کشت محصولات مقاوم به کم آبی می‌تواند به بهبود وضعیت آب در سد های تهران کمک کند.
آنچه آمار از وضعیت آب در ایران می‌گوید، خبر از سرعت حرکت ایران به سوی کم آبی و خشک سالی دارد. این اتفاق مهم برای بازگشت به وضعیت سبز پر آبی نیازمند همکاری و اصلاح مصرف همه اقشار و همچنین برنامه‌ریزی دقیق به همراه به کار گیزی علوم نوین برای نجات طبیعت و محیط زیست دارد.
برای مطالعه مقاله‌های بیشتر وارد صفحه مقاله‌های آمارفکت شوید.
