وضعیت اعدام در سراسر جهان
آمار اعدام در سراسر دنیا یکی از بحث برانگیزترین موضوعات بشر بوده است. این مجازات که از زمان ابتدایی تاریخ وجود داشته، هنوز هم در جوامع به اشکال مختلف انجام می‌شود.
امروز اما سازمان‌های بین المللی با بررسی ابعاد مختلف در زندگی انسان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که؛ اعدام به معنی پایان دادن به زندگی یک انسان باید متوقف شود. جامعه شناسان بر این اعتقادند که به زندگی کسی می‌توان خاتمه داد که زنده بودنش برای جامعه و منافع اجتماعی مضر باشد. این مبحث به قدری مورد توجه قرار گرفته است که سازمان ملل نیز به دنبال پایان دادن به اعدام در جوامع مختلف است. این مجمع در سال 1396 به شورای اقتصادی و اجتماعی ماموریت داد تا درمورد اعدام، قوانین و نحوه اجرای آن مطالعه کند.
مدیر بخش حقوق تطبیقی پاریس و مستشار دیوان کشور فرانسه، با توجه به ارقام و آمار به دست آمده از این تحقیق نتیجه گرفت: جامعه جهانی به سمت لغو کردن اعدام در حال حرکت است و از موارد جایگزین مانند زندان و منع برخورداری‌های اجتماعی استفاده می‌شود.
اگرچه حقوقدانان بین‌المللی در اکثر کشورهای جهان اعدام را یک مجازات منطبق بر حقوق بشری نمی‌دانند. اما با این حال وضعیت در کشورهای اسلامی متفاوت است. ایران نیز با پیروی از قوانین اسلام از اعدام برای اجرای عدالت و مجازات مجرمان استفاده می‌کند.
برخی کشورهای غیر اسلامی مانند دانمارک نیز بر مفید بودن این روش مجازات معتقدند. این اعتقاد که برخاسته از آموزه‌های دینی است، باعث شده است تا بر این روش پایبند باشند و برای منتقدان پاسخ داشته باشند.
مجازات اعدام در قرآن
اعدام انواع مختلفی دارد و معتبرترین منبع استخراج آن‌ها قرآن است. در قرآن نحوه اجرا در ادوار گذشته و قوانین الهی آمده است که در ادامه برخی از آن‌ها آورده شده است.
- به دار آویختن: مجازات آویخته شدن به دار بر اساس ماده 1 آیین نامه اجرای مجازات مصوب 1307 برای محکومان دادگاه‌های عمومی اجرا می‌شود.
1: آیه 71 سوره ی طه: فرعون گفت آیا پیش از آنکه به شما اذن دهم به او گرویدید؟ قطعا او بزرگ و رییس شماست. پس دستها و پاهایتان را یکى از راست و یکى از چپ خواهم برید و شما را بر تنه هاى درخت خرما آویزان خواهم کرد. خواهید فهمید کدام یک از ما عذابش سختتر و پایدارتر است.
2: آیه 124 اعراف: البته دستها و پاهایتان را برخلاف یکدیگر خواهم برید سپس بی تردید همه شما را به چوبه دار خواهم آویخت.
- رجم یا سنگ سار کردن: در واقع این مجازات مخصوص مرد و زن متاهل است که مترکب به زنا شده باشند.
1: آیه 46 سوره مریم: گفت اى ابراهیم، آیا تو از معبودهای من روی گردانی؟ اگر باز نایستى حتما تو را سنگسار خواهم کرد و [برو] براى مدتى طولانى از من دور شو.
2: آیه 91 سوره هود: گفتند اى شعیب ما بسیارى از آنچه را که می‌گویى نمیفهمیم و واقعا تو را در میان خودمان ناتوان میبینیم. اگر قبیله کوچکت نبود قطعا سنگسارت میکردیم و تو هرگز برما اقتدار و غلبه نداری.
- سوزاندن: یکی از انواع اعدام سوزاندن است که نمونه‌های آن در قرآن آمده است.
1: آیه 68 سوره انبیا: در آتش افکندن حضرت ابراهیم که البته بعد ازآن آتش بفرمان خدا سرد شد.
دیگر انواع اعدام بستن دست و پا و انداختن از بلندی و کشتن با شمشیر نیز از دیگر روش‌های این مجازات است که در فقه به آن اشاره شده.
مهم‌ترین زندان‌های ایران کجا هستند؟-چه جرم‌هایی در ایران زندان دارد
مجازات اعدام در قانون اسلامی
اعدام‌هایی که گفته شد برخی از همه انواع آن بود که بر اساس شرع و فقه انتخاب شده‌اند. روش‌های دیگری نیز در قانون اسلامی وجود دارد مانند؛ تیرباران کردن؛ که مختص جرم‌های نظامی است. به صلیب بستن، شلاق، قصاص با شمشیر، زیر دیوار گذاشتن، از بلندی پرتاب کردن و در آتش سوزاندن.
چرا اعدام اجرا می‌شود؟
این مجازات از نظر بسیاری از حقوقدانان، اشکالاتی دارد که در نهایت به عدم اجرا شدن آن تمایل دارند، اما اعدام یک مجازات بازدارنده است که با اجرای این مجازات، افراد دیگر جامعه از تکرار آن جرم خودداری خواهند کرد.
یکی از پربحث‌ترین نکاتی که این نوع مجازات بین جوامع مختلف وجود دارد این است که؛ حق زندگی کردن یکی از حقوق بشری است که موهبتی از سوی خداوند بوده و هیچ کس نباید آن را سلب کند. درصورتی که باید این نکته را نیز در نظر داشت که اجرای مجازات به نوعی اجرای عدالت و حکم الهی است.
اعدام برای چه جرم‌هایی اجرا می‌شود؟
این مجازات شامل موارد متعددی است که برای شناخت آن باید انواع احکام آن را بشناسیم؛
اعدام در واقع به سه نوع مجازات قصاص، حدی و تعزیری قابل تقسیم است و این مجازات برای مجرمینی حکم می‌شود که وجودشان برای جامعه، انسان‌ها و وجوه مختلف انسانی مضر و خطرناک است.
اعدام قصاص برای جرم‌هایی اجرا می‌شود که ضررهای کاملاً مشهود و بزرگی در پی دارند و باید عدالت در مورد آن‌ها اجرا شود مانند قتل عمد، تولید و خرید و فروش مواد مخدر و…
اعدام تعزیری نیز نوعی مجازات است که حکم آن در اختیار قاضی قرار می‌گیرید و چنانچه قاضی مصلحت بداند و یا مجازاتی برابر با اعدام در نظر داشته باشد می‌تواند از اجرای اعدام صرف نظر کند؛ در این نوع مجازات ممکن است یک قاضی برای یک جرم اعدام را برگزیند و یک قاضی در دادگاهی دیگر برای همان جرم مجازاتی غیر از اعدام مانند حبس ابد در نظر بگیرد.
اعدام حدی مجازاتی است که از طرف شارع مقدس تعیین شده و نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد، برای درک بهتر به مثال های زیر توجه کنید:
- جرایم جنسی که شامل زنا (زنای محصنه یا زنای با محارم یاتجاوز به عنف یا زنای غیر مسلمان با زن مسلمان ) و لواط است.
- جرایم علیه دین و امنیت اجتماعی که شامل محاربه و ارتداد است.
- جرایم تکرار جرم ، همچون اجرای سه حد زنا و تکرار برای بارچهارم که در بار چهارم اعدام می شود.
آمار جمعیت زندانیان در ایران و جهان
در ایران، اعدام به چه روشی اجرا می‌شود؟
هرگاه که حکم توسط یک قاضی صادر می‌شود، نحوه انجام آن نیز توسط وی اعلام می‌شود، به این ترتیب حکم صادر شده اگر از دادگاه نظامی باشد فرد مجرم تیرباران می‌شود و اگر حکم از یک دادگاه عادی باشد مجرم به دار آویخته خواهد شد.
درمورد دادگاه انقلاب نیز در قوانین روش خاصی بیان نشده و به همین دلیل محکومان دادگاه انقلاب را گاهی تیر باران و گاهی به دار می‌آویزند.
اعدام چگونه انجام می‌شود؟
بعد از صدور حکم ابتدا خانواده و وکیل مجرم را باخبر میکنند و یک ملاقات برای آن‌ها قرار می‌دهند تا محکوم برای آخرین بار خانواده خود را ببیند. اجرای حکم پیش از روشن شدن هوا و لحظاتی قبل از طلوع خورشید انجام می‌شود و پیش از اجرای مجازات، تیم پزشکی مجرم را معاینه میکنند تا از سلامت وی مطمئن شوند. تمام مراحل در آرامش و بدون خشونت انجام می‌شود و محکوم می‌تواند وصیت خود را کتباً و یا شفاهی به خانواده خود بدهد.
آمار امروز را اینجا ببینید
چرا مجرمین را قبل از اذان صبح اعدام میکنند؟
گفته می‌شود، اینکه پیش از طلوع خورشید مجرم باید اعدام شود بر اساس یک سنت قدیمی است. طبق این سنت، آفتاب مطهر است و بدن فرد مجرم آلوده، بنابراین پیش از بالا آمدن خورشید و تطهیر بدن مجرم، وی را باید اعدام کرد. طبق گفته‌های دیگر، اعدام در آن زمان به دلیل شرایط دینی بوده و محکوم را پیش از اذان صبح اعدام میکنند تا نمازی بر گردن او نباشد.
به هر حال در قانون آیین‌نامه نحوه اجرای احکام اعدام آمده است که موقع اجرای حکم اعدام اول طلوع آفتاب خواهد بود، مگر اینکه دادستان وقت دیگری را صلاح بداند.
آمار تعداد زندانیان در کشورهایی با بیشترین میزان زندانی
آنچه آمار می‌گوید
اگرچه درمورد اعدام حرف و سخن بسیار است و علمای اخلاق و قانونمداران باهم اختلافات زیادی دارند اما اعدام هم‌اکنون به عنوان یک مجازات در برخی از کشورهای جهان در حال اجرا شدن است. ضمناً این مجازات انواع و ابعاد مختلفی دارد و برای حکم کردن به اعدام باید همه جوانب و حقایق به سمع و نظر دادگاه برسد تا قاضی بتواند به عدالت حکم کند.
مطابق با آماری که آمارفکت از وب سایت statista به دست آورده است ایران در رتبه دوم اعدام در جهان قرار دارد که می‌توانید آمار و نمودار جهانی این مبحث را در آمار اعدام در جهان مشاهده کنید.
